خِدْن (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خِدْن (به کسر خاء و سکون دال) از
واژگان قرآن کریم به معنای
رفیق است.
خَدين (به فتح خاء) از اين ماده به معناى رفيق آمده است.
أَخْدان (به فتح الف و سکون خاء) دو بار در
قرآن آمده است.
خِدْن به معنای رفيق است.
خَدين از اين ماده به معناى رفيق آمده است.
جمع اخدان است به مذكر و مؤنّث هر دو اطلاق می‌شود.
راغب گويد: آن به معنى رفيق است و اكثر در كسى استعمال می‌شود كه از روى شهوت رفيق می‌شود.
به مواردی از
خِدْن که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَناتٍ غَيْرَ مُسافِحاتٍ وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدانٍ) «
اجرت آنها را به طور متعارف بدهيد در حالی‌كه عفيف‌اند و زناكار و رفيق‌گير نيستند.»
مقصود زنانى هستند كه براى خود رفيقى اتّخاذ كرده و با او
زنا می‌كردند. بعضى‌ها گفته‌اند: مراد از سفاح زناى آشكار و از اتّخاذ رفيق زناى مخفى است و چون سفاح با اتّخاذ خدن مقابل است اين قول قريب به نظر می‌رسد.
در
مجمع از
ابن عباس نقل كرده كه عدّه‌اى از اهل جاهليت زناى آشكار را
حرام می‌دانستند ولى زناى سرّى را جايز مى‌شمردند.
خدا از هر دو نهى فرموده است.
(الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَ طَعَامُ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ حِلٌّ لَّكُمْ وَ طَعَامُكُمْ حِلُّ لَّهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَ لاَ مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ وَ مَن يَكْفُرْ بِالإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِي الآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ) (امروز چيزهاى پاكيزه براى شما
حلال شده؛ و همچنين طعام
اهل کتاب، براى شما حلال است؛ و طعام شما براى آنها حلال؛ و نيز زنان پاكدامن از
مسلمانان، و زنان پاكدامن از كسانى كه پيش از شما به آنها كتاب آسمانى داده شده، حلالند؛ هنگامى كه
مهر آنها را بپردازيد و پاكدامن باشيد؛ نه زناكار، و نه دوست پنهانى و نامشروع گيريد و كسى كه آنچه را بايد به آن ايمان بياورد، انكار كند اعمال او تباه مى‌گردد؛ و در سراى ديگر، از زيانكاران خواهد بود.)
به موردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (علیه‌السّلام) درباره بعضى از آشنايان فرموده:
«فَشَرُّ خَلِيل وَ أَلاَْمُ خَدِين» «بدترين رفيق و پست‌ترين دوست است.»
اخدان دو بار در قرآن مجید آمده است.
•
قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خدن»، ج۲، ص۲۳۲-۲۳۳.
