• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکومت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حکومت (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: حکومت اسلامی.


حکومت از واژگان نهج البلاغه به معنای حکمرانی و اداره امور قضاوت است. حضرت علی (علیه‌السلام) خطاب به خوارج درباره صلح صفین از این واژه استفاده نموده است.


حکومت به معنای حکمرانی، اداره امور قضاوت و مصدر حکم است.
[۱] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۹۸.    


حضرت علی (علیه‌السلام) به خوارج درباره صلح صفین فرموده: «و قد کنت نهیتکم عن هذه الحکومة فابیتم علّی اباء المنابذین حتی صرفت رایی الی هواکم»
[۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۸، خطبه ۳۶.    
[۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۸۳، خطبه ۳۶.    
[۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۰، خطبه ۳۶.    
(من شما را از این حکمیّت نهی کردم ولی امتناع کردید، مانند امتناع نافرمانان، تا رای خود را به طرف هوای نفس شما برگرداندم).
[۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۵.    
[۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۹۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۹۷.    
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۷۵.    
[۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۱۱۹.    
[۱۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۲۶۵.    
)
حضرت (علیه‌السلام) همچنین بعد از روشن شدن خیانت عمرو بن عاص و بی‌لیاقتی و نفاق ابوموسی فرموده: «و قد کنت امرتکم فی هذه الحکومة امری. . لو کان یطاع»
[۱۱] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۶، خطبه ۳۵.    
[۱۲] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۸۱، خطبه ۳۵.    
[۱۳] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۹، خطبه ۳۵.    
(من فرمان خويش را در مورد حكميّت به شما گفتم ... اگر كسى گوش به سخنان قصير مى‌داد)
[۱۴] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۵.    
[۱۵] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸۱.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸۴.    
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۶۰.    
[۱۸] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۸۷.    
[۱۹] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۲۰۴.    
)
(یا مالک): «و الواجب علیک ان تتذّکر ما مضی لمن تقدّمک من حکومة عادلة او سنّة فاضلة»
[۲۰] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۳۰، نامه ۵۳.    
[۲۱] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۲۱، نامه ۵۳.    
[۲۲] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۴۵، نامه ۵۳.    
(بر تو واجب است كه همواره به ياد حكومت‌هاى عادلانِ پيش از خود باشى).
[۲۳] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۵.    
[۲۴] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۳.    
(شرح‌های نامه:
[۲۵] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۰۸.    
[۲۶] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۱۵۰.    
[۲۷] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۲۰.    
[۲۸] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۱۱۴.    
)

این لفظ چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۹۸.    
۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۸، خطبه ۳۶.    
۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۸۳، خطبه ۳۶.    
۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۰، خطبه ۳۶.    
۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۵.    
۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۹۴.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۹۷.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۷۵.    
۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۱۱۹.    
۱۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۲۶۵.    
۱۱. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۶، خطبه ۳۵.    
۱۲. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۸۱، خطبه ۳۵.    
۱۳. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۹، خطبه ۳۵.    
۱۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۵.    
۱۵. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸۱.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸۴.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۶۰.    
۱۸. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۸۷.    
۱۹. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۲۰۴.    
۲۰. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۳۰، نامه ۵۳.    
۲۱. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۲۱، نامه ۵۳.    
۲۲. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۴۵، نامه ۵۳.    
۲۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۵.    
۲۴. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۳.    
۲۵. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۰۸.    
۲۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۱۵۰.    
۲۷. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۲۰.    
۲۸. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۱۱۴.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حکومت»، ج۱، ص۲۹۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 35 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 36 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 53 نهج البلاغه
جعبه ابزار