حکم تجسس (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیهای از قرآن در باره
تجسس است که
تجسس و جست و جو، در کارهای دیگران را حرام دانسته است.
«یـایها الذین ءامنوا... ولا تجسسوا..
ای کسانی که
ایمان آوردهاید! از بسیاری از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمانها
گناه است و هرگز (در کار دیگران) تجسس نکنید و هیچ یک از شما دیگری را
غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به یقین) همه شما از این امر
کراهت دارید تقوای الهی پیشه کنید که خداوند
توبه پذیر و مهربان است»
" تجسس" و" تحسس" هر دو به معنی جستجوگری است ولی اولی معمولا در امور نامطلوب میآید، و دومی غالبا در امر خیر، چنان که
یعقوب به فرزندانش دستور میدهد: یا بنی اذهبوا فتحسسوا من
یوسف و اخیه: "ای فرزندان من! بروید و از (گمشده من) یوسف و برادرش جستجو کنید".
در حقیقت گمان بد عاملی است برای جستجوگری، و جستجوگری عاملی است برای کشف اسرار و رازهای نهانی مردم، و
اسلام هرگز اجازه نمیدهد که رازهای خصوصی آنها فاش شود.
و به تعبیر دیگر اسلام میخواهد مردم در زندگی خصوصی خود از هر نظر در
امنیت باشند. بدیهی است اگر اجازه داده شود هر کس به جستجوگری در باره دیگران بر خیزد حیثیت و آبروی مردم بر باد میرود، و جهنمی به وجود میآید که همه افراد اجتماع در آن معذب خواهند بود.
البته این دستور منافاتی با وجود دستگاههای اطلاعاتی در
حکومت اسلامی برای مبارزه با توطئهها نخواهد داشت ولی این بدان معنی نیست که این دستگاهها حق دارند در زندگی خصوصی مردم جستجوگری کنند .
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم تجسّس».