حُقْب (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حُقْب (به ضم حاء و سکون قاف) یا
حُقُب (به ضم حاء و قاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای
دهر و زمان است.
جمع آن در
آیات قرآن به صورت اَحْقاب (به فتح الف و سکون حاء) آمده است.
مشتقات
حُقْب که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
حُقُباً (به ضم حاء و قاف) به معنای مدت و زمان؛
اَحْقاباً (به فتح الف و سکون حاء) به معنای زمان‌ها و مدت‌ها است.
حُقْب به معنی دهر و زمان است.
جمع آن احقاب است.
به مواردی از
حُقْب که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(لا اَبْرَحُ حَتَّی اَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَیْنِ اَوْ اَمْضِیَ حُقُباً) «آرام نگیرم تا به مجمع دو دریا برسم یا مدتی دراز راه بروم.»
(اِنَّ جَهَنَّمَ کانَتْ مِرْصاداً • لِلطَّاغِینَ مَآباً • لابِثِینَ فِیها اَحْقاباً.) «حقّا که
جهنّم کمین‌گاه و برای
طاغیان محل بازگشت است و مدّت‌ها در آن به سر برند.»
راغب حقبه را مدتی مبهم از زمان گفته است.
از
زجّاج نقل شده که حقب هشتاد سال است و نیز حقب را چهل سال گفته‌اند و ایضا مدّت دراز (دهر طویل) معنی کرده‌اند.
ظاهرا از احقاب، زمان‌ها و مدت‌ها اراده شده است. به هر حال آیه:
(لابِثِینَ فِیها اَحْقاباً) دلالت بر خلود ندارد.
به برخی از مواردی که در
نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«وَ لَا خَلَتْ فِیمَا بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ الْاَحْقَابُ وَ الْقُرُونُ.» «میان شما و آن‌ها زمان‌ها و قرن‌ها (دوران‌ها) نگذشته است.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حُقْب»، ج۲، ص۱۵۷-۱۵۸.
