• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَیْص (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَیْص (به فتح حاء و سکون یاء) از واژگان قرآن کریم به معنای عدول و کنار شدن است. مشتق این کلمه به صورت مَحِیص‌ (به فتح میم و کسر حاء)، اسم مکان و به معنی فرارگاه و محل کنار شدن، پنج بار در قرآن آمده است.



حَیْص به معنی عدول و کنار شدن است. «حَاصَ‌ عَنْهُ‌ حَیْصاً عَدَلَ وَ حَادَ» علی هذا این کلمه معنی و از نظر وزنی مثل حَیْد است که گذشت. مَحِیص‌ اسم مکان به معنی فرارگاه و محل کنار شدن است و آن در قرآن پنج بار آمده است‌.


(سَواءٌ عَلَیْنا اَجَزِعْنا اَمْ صَبَرْنا ما لَنا مِنْ‌ مَحِیصٍ‌) «برابر است بر ما خواه ناله کنیم یا صبور باشیم ما را فرارگاهی از عذاب نیست.»


محیص پنج بار در قرآن آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۰۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۶۵.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، ج۲، ص۱۲۴.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۶۶.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۷۵۷.    
۶. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۶۶.    
۷. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۱.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۲، ص۴۵.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۶۱.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۶، ص۷۰.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۱۲۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حیص»، ج۲، ص۲۰۶.    






جعبه ابزار