• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَنَف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حَنَف (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: حَنَف (مفردات‌قرآن)، حَنیف (لغات‌قرآن)، ابوبحر احنف بن قیس سعدی تمیمی اصفهانی.


حَنَف (به فتح حاء و نون) یکی از مفردات نهج‌البلاغه به معنای میل به حق است.
احنف بن قيس از اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) و امام حسن (علیه‌السلام) است.
نامش در نهج البلاغه فقط یک دفعه آمده است.


حَنَف
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۸.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۱.    
به معنای میل به حق است.
احنف بن قیس یکی از اصحاب رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) و امام حسن (علیه‌السلام) می‌باشد.
نام اصلی‌اش ضحاک و از قبیله تمیم است.
[۳] ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۱، ص۳۳۲.    
[۴] ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۱، ص۱۴۵.    

کشّی در رجال خويش فرموده به احنف بن قيس گفتند: تو زياد روزه مى‌گيرى جواب داد: آن‌را براى شرّ روز بزرگى آماده مى‌كنم.
[۵] کشی، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال المعروف ب رجال الکشی (مع تعلیقات میر داماد الأسترآبادی)، ج۱، ص۳۰۴.    


موردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَحْنَفُ - خطبه ۱۲۸ (خطاب به احنف بن قیس)

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) خطاب به احنف بن قیس فرمود:
«يَا أَحْنَفُ، كَأَنِّي بِهِ وَ قَدْ سارَ بِالْجَيْشِ الَّذِي لاَ يَكُونُ لَهُ غُبارٌ وَ لاَ لَجَبٌ»؛
[۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۸، خطبه ۱۲۸.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۳، خطبه ۱۲۴.    
[۸] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۵، خطبه۱۲۸.    

«اى «احنف» گويا من او را مى‌بينم كه با لشكرى كه نه گرد و غبار دارد و نه صداهاى برخاسته و بلند شده».
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۷، خطبه ۱۲۸.    
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۱] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۰.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۴۸.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۰۶.    
[۱۴] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۵.    
)
یک مورد از این ماده در «نهج‌البلاغه» آمده است.
[۱۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۸، خطبه ۱۲۸.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۸.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۱.    
۳. ↑ ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۱، ص۳۳۲.    
۴. ↑ ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج۱، ص۱۴۵.    
۵. ↑ کشی، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال المعروف ب رجال الکشی (مع تعلیقات میر داماد الأسترآبادی)، ج۱، ص۳۰۴.    
۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۸، خطبه ۱۲۸.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۳، خطبه ۱۲۴.    
۸. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۵، خطبه۱۲۸.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۷، خطبه ۱۲۸.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۹.    
۱۱. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۰.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۴۸.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۰۶.    
۱۴. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۵.    
۱۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۸، خطبه ۱۲۸.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حنف»، ج۱، ص۳۰۸.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 128 نهج البلاغه
جعبه ابزار