• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَشْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حَشْر (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: حَشْر (مفردات‌قرآن)، حَشْر (لغات‌قرآن)، حشر.


حَشْر (به فتح حاء و سکون شین) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنی جمع کردن و بیرون کردن از محلّ است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با محشور شدن با رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ... از این واژه استفاده نموده است.


حَشْر
[۱] قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۲۷۹.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۲۶۸    
[۳] الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۲۳۷.    
به معنای جمع کردن و بیرون کردن از محلّ است.
«حشر الناس: جمعهم».
[۴] شرتونی، سعید، أقرب الموارد، ج۱، ص۶۵۱.    

«حشر فلانا: جلاه عن وطنه».
[۵] شرتونی، سعید، أقرب الموارد، ج۱، ص۶۵۱.    

«مَحشر» اسم مکان از حَشر است.

برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - وَاحْشُرْنَا - خطبه ۱۰۵ (محشور شدن با پیامبر)

امام علی (علیه‌السّلام) در رابطه با محشور شدن با رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)]] فرموده:
«اللَّهُمَّ ... وَاحْشُرْنَا فِي زُمْرَتِهِ غَيْرَ خَزَايَا وَلاَ نَادِمِينَ»
[۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۳۷، خطبه ۱۰۵.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۰۴، خطبه ۱۰۴.    
[۸] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۵۴، خطبه ۱۰۶.    

«خدایا ما را در گروه رسول خود محشور فرما بی‌آنکه خوار و پشیمان باشیم».
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۵، خطبه ۱۰۶.    
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۱] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۵.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۴۸۵.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۶۲.    
[۱۴] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۷۳.    
)

۲.۲ - الْـمَحْشَرِ - خطبه ۳۲ (درباره روز قیامت)

حضرت از اسم مکان این واژه به معنای روز قیامت استفاده کرده و فرموده است:
«وَ أَرَاقَ دُموعَهُمْ خَوْفُ الْـمَحْشَرِ»
[۱۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۹، خطبه ۳۲.    
[۱۶] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۷۴، خطبه ۳۲.    
[۱۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۷۵، خطبه ۳۱.    

«و ترس بازپسین اشكشان را جارى ساخته».
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱، خطبه ۳۲.    
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۳۸.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸.    
[۲۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۷۸.    
[۲۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۶.    
[۲۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۷۵.    
)
از این ماده چهار مورد در نهج‌البلاغه آمده است.
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۵۸، خطبه ۱۹۲    .
[۲۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۶۶، خطبه ۸۴    .


۱. ↑ قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۲۷۹.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۳، ص۲۶۸    
۳. ↑ الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۲۳۷.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد، ج۱، ص۶۵۱.    
۵. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد، ج۱، ص۶۵۱.    
۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۳۷، خطبه ۱۰۵.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۰۴، خطبه ۱۰۴.    
۸. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۵۴، خطبه ۱۰۶.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۵، خطبه ۱۰۶.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۹.    
۱۱. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۵.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۴۸۵.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۶۲.    
۱۴. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۷۳.    
۱۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۹، خطبه ۳۲.    
۱۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۷۴، خطبه ۳۲.    
۱۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۷۵، خطبه ۳۱.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱، خطبه ۳۲.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۳۸.    
۲۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸.    
۲۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۷۸.    
۲۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۶.    
۲۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۷۵.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۵۸، خطبه ۱۹۲    .
۲۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۶۶، خطبه ۸۴    .


• قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «حشر»، ج۱، ص۲۷۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 105 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 192 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 32 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 84 نهج البلاغه
جعبه ابزار