حَبَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَبَر (به فتح حاء و باء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
شادی و
سرور است.
حِبْر (به کسر حاء و سکون باء) به معنای
زینت دادن است؛
تَحْبير (به فتح تاء و سکون حاء) نیز به معنای زينت دادن است.
از اين ماده سه مورد در «
نهج البلاغه» آمده است.
حَبَر (بر وزن شرف) به معنای شادی و سرور آمده است.
فعل آن از علم یعلم است: «
حبر الرجل حبرا و حبورا: سرّ.»
حِبْر بر وزن علم، به معنای «زینت دادن» است: «
حبره حبرا: زیّنة.»
تَحْبير نیز به معنای زينت دادن است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با
دنیا فرموده:
«فإِنّی أُحَذِّرُكُمُ الدُّنْيا فإِنَّها ... وَ تَحَلَّتْ بِالاْمالِ وَ تَزَيَّنَتْ بِالْغُرورِ لا تَدومُ حَبْرَتُها وَ لا تؤْمَنُ فَجْعَتُها.» «و دنيا با آرزوها زينت شده و با فريفتن مزيّن گشته است، سرورش دائمى نيست و از پشامد ناگهان‌اش در امان
نمى‌شود.»
امام (علیه‌السلام) فرموده:
«لَمْ يَكُنِ امْرُؤٌ مِنْها فی حَبْرَة إِلاّ أَعْقَبَتْهُ بَعْدَها عَبْرَةً.» (هيچ كس از دنيا شادمانى نديده جز اين كه پشت سرش با اشک و آه روبه‌رو شده است.)
«عَبره» (به فتح عین)، به معنای
اشک چشم است.
آن حضرت به
معاویه می‌نویسد:
«فَقَدْ أَتَتْنی مِنْکَ مَوْعِظَةٌ مُوَصَّلَةٌ وَ رِسالَةٌ مُحَبَّرَةٌ نَمَّقْتَها بِضَلالِکَ...» «از تو به من موعظه‌اى آمد كه مطالب مختلف و
متباین در آن به هم وصل شده بود و نامه مزيّنى كه با گمراهى خودت آن را زينت داده بودى.»
این واژه در سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حبر»، ج۱، ص۲۴۶.
