• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حوزه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حوز (مفردات‌قرآن).


حَوْزه (به فتح حاء و سکون واو) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای ناحيه و آنچه مالک براى خود حيازت و حفظ مى‌كند. این کلمه سه بار در نهج‌البلاغه آمده است.



حَوْزهبه معنای ناحيه و آنچه مالک براى خود حيازت و حفظ مى‌كند.


مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۱۳۴

آن‌گاه كه عمر با آن‌حضرت درباره رفتن خودش به جنگ روم مشورت كرد، فرمود: «وَقَدْ تَوَكَّلَ اللهُ لاَِهْلِ هَذا الدّينِ بِإِعْزازِ الْحَوْزَةِ، وَسَتْرِ الْعَوْرَةِ، وَالَّذي نَصَرَهُمْ وَهُمْ قَليلٌ لا يَنْتَصِرونَ، وَمَنَعَهُمْ وَهُمْ قَليلٌ لا يَمتَنِعونَ، حَيٌّ لا يَموتُ.»«خداوند به پيروان اين دین وعده داده و بر عهده گرفته كه اسلام را سربلند و نقاط ضعف آنها را برطرف سازد آن كس كه آنان را در آن هنگام كه اندک بودند، يارى كرد و در آن موقع كه در اثر كمى نفرات نمى‌توانستند از خود دفاع كنند از آن‌ها دفاع نموده، همو زنده است و هرگز نمى‌ميرد.» (شرح‌های خطبه:)

۲.۲ - خطبه ۳

در رابطه با ابوبکر كه عمر را جانشين كرد فرموده: «فَصَيَّرَهَا في حَوْزَة خَشْنَاءَ، يَغْلُظُ كَلْمُهَا، وَيَخْشُنُ مَسُّهَا، وَيَكْثُرُ العِثَارُ [۱۴]     وَالاْعْتَذَارُ مِنْهَا» «ابوبکر خلافت را بعد از خود در حوزه‌ای خشن و ناهمواری قرار داد که زخم زدنش شدید بود، و افت و خیزش مشکل و لغزش در آن و اعتذار از لغزش بیشتر بود.» (شرح‌های خطبه: )


از این کلمه سه مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۳.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۸۱۳.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۶۴.    
۴. طریحی النجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۱۷.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۹۸.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۴.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۲، خطبه ۱۳۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۸۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۹۶.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۹۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۴۸۴.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۳۲۲.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۹۶.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۸.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸، خطبه ۳.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۳.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۴.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۳۴۵.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۵۸.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۷۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حوزه»، ج۱، ص۳۱۳.    






جعبه ابزار