حوز (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَوْز (به فتح حاء و سکون واو)، از
واژگان قرآن کریم به معنای جمع کردن و ضمّ کردن است. مشتق این واژه در
قرآن به صورت
مُتَحَیِّز (به ضم میم و فتح تاء و حاء و یاء مشدد مکسور) به معنی موضع گیرنده تنها یکبار در قرآن آمده است.
حَوْز به معنای جمع کردن و ضمّ کردن است. حَیِّز به معنای مکان است.
(وَ مَنْ یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ اِلَّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ اَوْ مُتَحَیِّزاً اِلی فِئَةٍ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ...) متحیّز به معنی موضع گیرنده است و اصل آن چنانکه در
اقرب و غیره گفته از حوز است
و حیازت نیز از همین مادّه میباشد گوئی موضع گیرنده مکان را به خود ضمّ میکند که معنی اصلی آن است.
غرض
آیه آن است که
مسلمان در حال
جنگ نمیتواند پشت به
دشمن کند و عقب نشیند مگر آنکه منظورش از عقبنشینی حمله و جنگ و یا موضع گرفتن در نزد دسته دیگر باشد معنی آیه چنین میشود: «هر که به آنها پشت کند حقّا که قرین غضب خداست مگر آنکه برای حمله و جنگ منحرف شود و یا نزد دسته دیگر موضع گیرد.»
این کلمه تنها یکبار در قرآن یافته است.
•
قرشی بنایی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حوز»، ج۲، ص۱۹۵.