• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حوب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حُوب (به ضم حاء) یا حَوب (به فتح حاء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای گناه است.
این کلمه سه بار در نهج‌البلاغه آمده است.



حُوب به معنای گناه است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - الْحَوْبَةَ - خطبه ۲۱۴ (مقام پند)

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره آدم سليم القلب در مقام پند فرموده‌اند:
«فَطُوبَى لِذِي قَلْب سَلِيم... وَ اسْتَفْتَحَ التَّوْبَةَ، وَ أَماطَ الْحَوْبَةَ
«خوشا به حال قلب سالمى كه در توبه باز كرده و گناه را از خود كنار زده است.»


۲.۲ - الْحَوْبَةِ - خطبه ۸۲ (مقام موعظه)

حضرت علی (علیه‌السّلام) در رابطه با موعظه فرموده:
«الاْنَ عِبادَ اللهِ وَ الْخِناقُ مُهْمَلٌ، وَ الرُّوحُ مُرْسَلٌ، فِي فَيْنَةِ الاِرْشادِ، وَ راحَةِ الاَْجْسادِ، وَ باحَةِ الاحْتِشادِ مَهَلِ الْبَقِيَّةِ، وَ أُنُفِ الْمَشِيَّةِ، وَ إِنْظارِ التَّوْبَةِ، وَ انْفِساحِ الْحَوْبَةِ
«هم اكنون اى بندگان خدا! تا ريسمان‌هاى مرگ برگلوى شما نيفتاده، و روح شما براى به دست آوردن كمالات آزاد است و جسدها راحت، و در وضعى قرار داريد كه مى‌توانيد با كمک يک‌ديگر مشكلات را حل كنيد و هنوز مهلتى داريد، و جاى تصميم و توبه و بازگشت از گناه باقى مانده (از فرصت استفاده كنيد).»


۲.۳ - حَوْبَهٌ - حکمت ۱۱۴ (در مورد سوء ظن)

امام علی (علیه‌السلام) در مورد سوء ظن فرموده:
«إِذَا اسْتَوْلَى الصَّلاَحُ عَلَى الزَّمَانِ وَ أَهْلِهِ ثُمَّ أَسَاءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُل لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ حَوْبَهٌ فَقَدْ ظَلَمَ.»
«هر گاه صلاح بر زمان و اهل آن غلبه کرد و کسی به کسی سوء ظنّ نمود بدون این‌که از وی کار بدی و رسوا کننده‌ای آشکار شود، به وی ظلم کرده است.»
در بعضى نسخه‌ها به جاى حوبه «خزية» آمده است.



سه مورد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۶۱.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۴۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۲۶، خطبه ۲۱۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۲۲، خطبه ۲۰۹.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۳۱، خطبه ۲۱۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۷، خطبه ۲۱۴.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۰.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۸، ص۲۱۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۱۰۷.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۸۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۳، خطبه ۸۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۴۴، خطبه ۸۱.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۱۴، خطبه ۸۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۶، خطبه ۸۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۶۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۴۵۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۶۹.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۸، حکمت ۱۰۹.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۷، حکمت ۱۱۴.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۹، حکمت ۱۱۴.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۱، حکمت ۱۱۴.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۱۱.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۱۱.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۶۸۵.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۷۵.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۷۸.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۲۶، خطبه ۲۱۴.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۳، خطبه ۸۲.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۸، حکمت ۱۰۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حوب»، ج۱، ص۳۱۰.    






جعبه ابزار