• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حظر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَظْر (به فتح حاء و سکون ظاء) از واژگان قرآن کریم به معنای منع است. از مشتقات آن در قرآن مجید مَحْظُور (به فتح میم و سکون حاء) به معنى ممنوع آمده است‌. مُحْتَظِر (به ضم میم و سکون حاء و فتح تاء و کسر ظاء) نیز كسى است كه براى باغ و يا گوسفندان خود محلّى می‌سازد.



حَظْر به معنای منع است. راغب گويد: حظر آن است كه چيزى را جمع كرده در آغل بگذارى. (در اين صورت آن چيز را از ديگران منع كرده‌اى). از اينجاست كه مَحْظُور به معنى ممنوع آمده است‌. مُحْتَظِر نیز كسى است كه براى باغ و يا گوسفندان خود محلّى می‌سازد. اين شخص چوب‌ها و علف‌هاى خشكيده را جمع كرده و در ساختن آن محل به كار می‌برد؛ مثلاً آغلى از چوب و علف می‌سازد.


(وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ‌ مَحْظُوراً) «عطاى پروردگار تو ممنوع نيست.»
(إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ صَيْحَةً واحِدَةً فَكانُوا كَهَشِيمِ‌ الْمُحْتَظِرِ) هشيم چوب‌هاى خشكى است كه می‌شكند و می‌ريزد. آیه شریفه در باره قوم صالح است؛ يعنى: «يک صيحه بر آن‌ها فرستاديم مانند چوب‌ها و علف‌هاى خشكيده حظيره ساز شدند.»


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۵۳.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۷۳.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۴۳.    
۴. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ج۲، ص۸۱.    
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۰.    
۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۶۸-۶۹.    
۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۹۲-۹۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۲۳۶-۲۳۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۱۴.    
۱۰. قمر/سوره۵۴، آیه۳۱.    
۱۱. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۸۱.    
۱۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۳۲.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۲۰.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۳۸-۳۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حظر»، ج۲، ص۱۵۳-۱۵۴.    






جعبه ابزار