• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حذر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حذر در اصطلاح فقه نظامی به معنی حفظ هوشیاری و رعایت جانب احتیاط در مقابل دشمنان اسلام است. در قرآن به این اصطلاح اشاراتی شده است.



حذْر در لغت به معنی بیم و پرهیز می‌باشد.


در اصطلاح به معنی حفظ هوشیاری و رعایت جانب احتیاط در مقابل دشمنان اسلام است.


قرآن کریم می‌فرماید:
«یا ایُّهَا الَّذینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! آمادگی خود را (در برابر دشمن) حفظ کنید.»


آیه دیگر که نماز خوف را تشریح می‌کند می‌فرماید:
«... وَ لْیَأْخُذُوا حِذْرَ هُمْ وَ اسْلِحَتِکُمْ...؛ و باید هوشیاری خویش را حفظ و سلاح‌هایشان را (در حال نماز) با خود حمل کنند.»


با توجه به دو آیه مذکور «حذر» به معنی مراقبت در برابر خطر و رعایت احتیاط و حفظ هوشیاری است. به این دلیل که در آیه دوّم حذر کنار سلاح آمده است. بنابراین آماده‌سازی همه لوازم از قبیل: کسب اطلاعات، اسلحه، تعلیمات، نقشه جنگی، تعیین فرمانده، تدارکات، مواصلات و تمام عوامل و اسباب و مقدماتی که باعث پیروزی در جنگ است را فرا می‌گیرد.


گرچه بعضی از مفسران همچون طبرسی، گفته‌اند: اگر حذر را به معنی اسلحه بگیریم، با مقیاس‌های کلام عرب سازگار است؛ امّا چنان که از کتاب‌های لغت و تفسیر استفاده می‌شود، اسلحه یکی از مصداق‌های آن است.


۱. نساء/سوره۴، آیه۷۱.    
۲. نساء/سوره۴، آیه۱۰۲.    
۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج ۳، ص۱۲۸، بیروت، مؤسسة الأعلمی.    



جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی،ص۴۸.    






جعبه ابزار