قاضی ابو القاسم، عبیدالله بن عبدالله بن احمد بن محمد بن احمد بن محمد بن حسکان قرشی عامری نیشابوری، معروف به ابن‌حذاء (ابن‌حداد)، از علمای بزرگ قرن پنجم هجری است.
عبیدالله در نیشابور در خانواده‌ای اهل علم به دنیا آمد. او از همان کودکی در محضر پدر و پدربزرگ خود به فراگیری علم و دانش مشغول شد و خود را آماده کرد تا یکی از چهره‌های بزرگ علم و دانش در جهان اسلام گردد.
حاکم حسکانی از علمای مشهور دوران خود بود. بسیاری از روات حدیث پای درس او می‌آمدند تا از او روایت بشنوند و یا اجازه روایت بگیرند. او شیخی فاضل و دارای مجلس وعظ و خطابه بود و خود نیز از علمای فراوانی روایت شنیده و یا اجازه روایت داشت.
برخی او را از علمای اهل تسنن و پیرو مذهب حنفی می‌دانند. و برخی دیگر او را از علمای شیعه می‌دانند که تقیه می‌کرده است. ابن طاووس درباره ایشان می‌گوید: «الحاکم الحسکانی کان من اعیان رجال الجمهور»، حاکم حسکانی از شخصیت‌های برجسته علمای اهل تسنن بود. ذهبی در کتاب تذکرة الحفاظ می‌گوید: «و وجدت له مجلسا یدل علی تشیعه و خبرته بالحدیث و هو تصحیح خبر رد الشمس و ترغیم النواصب الشمس»، کتابی از ایشان یافته‌ام که دلالت بر شیعه بودن ایشان دارد و آن «تصحیح رد الشمس...» است.
او به شهرمروسفر کرد تا از علمای آن دیار بهره برد و از آنها روایت بشنود. علاوه بر آن، او خود نیز در آنجا جلسات درس برقرار نمود و جمع فراوانی از مشتاقان علم و دانش را پروانه‌وار به دور خود جمع کرد و شاگردان فراوانی را تربیت کرد.
حاکم حسکانی نزد علمای فراوانی به فراگیری علم و دانش پرداخت و از محضر درس آنان بهره برد مانند: ۱- پدرش عبدالله بن احمد بن محمد ۲- جدش احمد بن محمد ۳- ابوطاهربنمحمش ۴- قاضی ابوالعلاء صاعد ۵- حاکم، ابوعبدالله حافظ
عبد الغافر بن اسماعیل، شاگرد مشهور حاکم حسکانی در کتاب تاریخ نیشابور می‌گوید: «من فهرست تصانیف و تالیفات استادم را به خط خودش دیده‌ام که به صد عنوان می‌رسید و در میان آنها مطالب ارزشمندی بود». از تالیفات وی می‌توان به این عناوین اشاره کرد: ۱- شواهد التنزیل لقواعد التفضیل فی الآیات النازلة فی اهل‌البیت صلوات‌الله‌و‌سلامه‌علیهم ۲- فضائل شهر رجب ۳- خصائص علی بن ابیطالب علیه‌السّلام فی القرآن ۴- تصحیح خبر رد الشمس و ترغیم النواصب الشمس (شمس جمع شموس و به معنای متعصب و لجوج است.)
سرانجام قاضیمحدث، ابو القاسم عبیدالله بن عبدالله حسکانی پس از عمری خدمت به علوم و معارفمحمد و آل محمد صلی‌الله‌علیهم‌اجمعین در حدود سال ۴۹۰ هجری دیده از این دنیا فرو بست و به دیار باقی شتافت.
