حامیم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حم: (حم) در آغاز اين
سوره به «
حروف مقطعه» بر خورد مى‌كنيم: «حاء» و «ميم».
در بعضى از
روایات و همچنين كلمات
مفسران، دو حرف آغاز اين سوره به
نامهای خدا كه با اين دو حرف آغاز مى‌شود
تفسیر شده است، و در حديثى از
امام صادق (علیه‌السلام) مى‌خوانيم كه اين دو حرف، به «حميد» و «مجيد» تفسير شده. روشن است كه اين تفسيرهاى با هم منافاتى ندارد و ممكن است همه در معنى
آیه جمع باشد.
درباره تفسير حروف مقطعه قرآن سخن بسيار گفته شده و هريك از مفسران در اين زمينه بحثهاى فراوانى دارند و به گفته مفسر بزرگ مرحوم
طبرسی يازده تفسير براى حروف مقطعه قرآن شده است.
به موردی از کاربرد حم در
قرآن، اشاره می‌شود:
(حم) «حم»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
با در نظر گرفتن شباهتهای مابین سوره های دارای حرف مقطعه ممكن است آدمى حدس بزند كه بين اين حروف و مضامين سوره‌اى كه با اين حروف آغاز شده ارتباط خاصى باشد، مؤيد اين حدس آن است كه مى‌بينيم
سوره اعراف كه با
(المص) آغاز شده، مطالبى را كه در
سوره‌های الم و
سوره صاد هست در خود جمع كرده. و نيز مى‌بينيم
سوره رعد كه با حروف
(المر) افتتاح شده، مطالب هر دو قسم سوره‌هاى الم و المر را دارد.
از اينجا استفاده مى‌شود كه اين حروف رموزى هستند بين خداى تعالى و پيامبرش كه معناى آنها از ما پنهان است و فهم عادى ما راهى به درک آنها ندارد، مگر به همين مقدار كه حدس بزنيم بين اين حروف و مضامينى كه در سوره‌هاى هر يک آمده ارتباط خاصى هست.
و چه بسا اگر اهل تحقيق در مشتركات اين حروف دقت كنند، و مضامين سوره‌هايى را كه بعضى از اين حروف در ابتداى آنها آمده با يكديگر مقايسه كنند، رموز بيشتر برايشان كشف شود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حامیم »، ص ۵۷۷.
