• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حام (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: قاموس قرآن (جلد ۲)
مقالات مرتبط: حام (شتر نر).
دیگر کاربردها: حام (ابهام‌زدایی).

حام، از واژگان قرآن کریم به معنای شتر نرى كه از صلب آن ده شتر به وجود می‌آید. یکی از اصناف چهارگانه چهارپایانی که در زمان جاهلیّت احکام خاصی برای آنها قائل بودند و اين بدعت در اسلام ممنوع شد.


حام
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۸۵.    
[۲] جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۶، ص۲۳۲۰.    
[۳] زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۹، ص۳۴۵.    
شتر نرى كه از صلب آن ده شتر می‌شد. می‌گفتند: پشت خود را قرق كرده ديگر سوار آن نمی‌شدند و مثل بحیره آزاد می‌كردند
[۴] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۳، ص۴۳۲.    
اقوال ديگرى نيز در مجمع البیان و غيره نقل شده كه ذكر آنها لازم نيست.

(ما جَعَلَ اللَّهُ مِنْ بَحِیرَةٍ وَ لا سائِبَةٍ وَ لا وَصِیلَةٍ وَ لا حامٍ‌...)
[۵] مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.    
(خداوند هيچ‌گونه «بحيره» و «سائبه» و «وصیله» و «حام» قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حيوانات اهلى كه در زمان جاهلیّت، استفاده از آنها را به عللى حرام مى‌دانستند؛ و اين بدعت، در اسلام ممنوع شد.))
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۲۴.    
[۷] طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۶، ص۱۵۶.    
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۶، ص۲۲۹.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۳، ص۴۳۲.    
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۷، ص۲۰۳.    
آیه درباره بدعت‌های جاهلیت و پوچ بودن آنهاست.
در رسوم جاهلیت اگر ناقه‌ای پنج بار می‌زائید و آخری نر بود گوش آن ناقه را شکافته و رها می‌کردند به آن سوار نمی‌شدند و ذبح نمی‌کردند و از آب و چرا مانع نمی‌شدند و شخص خسته اگر آن را در راه می‌دید سوارش نمی‌شد. نام آن بحیره بود.
سائبه:
[۱۱] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۸۴.    
آن بود که کسی نذر می‌کرد اگر مرضم شفا یابد یا مسافر از سفر باز گردد ناقه من سائبه یعنی رها شده است سپس آن را مثل بحیره رها می‌کردند.
وصیله:
[۱۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۹۲.    
[۱۳] جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۵، ص۱۸۴۲.    
گوسفند اگر بچه ماده می‌زائید برای آنها بود و اگر بچه نر می‌زائید آن را برای خدایان ذبح می‌کردند و اگر در یکدفعه نر و ماده می‌زائيد می‌گفتند: ماده به برادرش وصل است و بچه نر را براى خدايان ذبح نمی‌كردند.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۸۵.    
۲. ↑ جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۶، ص۲۳۲۰.    
۳. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۹، ص۳۴۵.    
۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۳، ص۴۳۲.    
۵. ↑ مائده/سوره۵، آیه۱۰۳.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۲۴.    
۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۶، ص۱۵۶.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۶، ص۲۲۹.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۳، ص۴۳۲.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۷، ص۲۰۳.    
۱۱. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۸۴.    
۱۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۹۲.    
۱۳. ↑ جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۵، ص۱۸۴۲.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حام»، ج۲، ص۱۸۵-۱۸۶.    


رده‌های این صفحه : شتر | مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره مائده
جعبه ابزار