• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حافِرَه (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مرجع: حافِرَه (لغات‌قرآن)
مقالات مرتبط: حفر (مفردات‌قرآن)، حفر (مفردات‌نهج‌البلاغه)، حفر.

حافِرَه: (لَمَرْدُودُونَ فِی الْحافِرَةِ)
[۱] نازعات/سوره۷۹، آیه۱۰.    

«حافِرَه» از مادّه‌ «حفر» در اصل به معنای کندن زمین است؛ و اثری که از آن باقی می‌ماند «حفره» نامیده می‌شود. سم اسب را «حافر» می‌گویند، چون زمین را حفر می‌کند؛
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۲۴۴.    
سپس «حافره» به عنوان کنایه در حالت نخستین استعمال شده؛ زیرا انسان از راهی که می‌رود، زمین را با پای خود حفر می‌کند و جای پای او باقی می‌ماند و هنگامی که باز می‌گردد در همان «حفره‌های نخستین» گام می‌نهد و لذا این واژه به معنای «حالت اول» آمده است.
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۷۴.    

باید توجّه داشت که اسم فاعل در اینجا به معنای اسم مفعول و «حافِرَة» به معنای «محفورة» است.
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۹۵.    



(يَقُولُونَ أَئِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ)
[۵] نازعات/سوره۷۹، آیه۱۰.    
(می‌گویند: «آیا ما به زندگی مجدد باز می‌گردیم؟!)
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۸۳.    

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه حافره - بطوری که گفته‌اند
[۷] شهاب‌الدین آلوسی، سید محمود، تفسیر روح المعانی، ج۳۰، ص۲۷.    
-: به معنای اول و ابتدای هر چیز است، و استفهام در آیه انکاری است، و منشا آن استبعاد است و معنایش این است که این طایفه می‌گویند: آیا ما راستی راستی بعد از مرگ به حالت اولمان که همان حالت زندگی است بر می‌گردیم؟ و بعضی‌
[۸] شهاب‌الدین آلوسی، سید محمود، تفسیر روح المعانی، ج۳۰، ص۲۷.    
گفته‌اند: حافره به معنای محفوره است، و محفوره زمین قبر است، و معنای جمله این است که: آیا ما بعد از مردن از قبورمان بر می‌گردیم و زنده می‌شویم؟!
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۰۱.    
[۱۰] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۸۵.    
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۷۰.    
[۱۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۵۴.    
)

۱. ↑ نازعات/سوره۷۹، آیه۱۰.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۲۴۴.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۷۴.    
۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۹۵.    
۵. ↑ نازعات/سوره۷۹، آیه۱۰.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۸۳.    
۷. ↑ شهاب‌الدین آلوسی، سید محمود، تفسیر روح المعانی، ج۳۰، ص۲۷.    
۸. ↑ شهاب‌الدین آلوسی، سید محمود، تفسیر روح المعانی، ج۳۰، ص۲۷.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۰۱.    
۱۰. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۸۵.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۷۰.    
۱۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۵۴.    


• مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حافِرَه»، ص۱۷۵.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره نازعات | لغات قرآن
جعبه ابزار