• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جُنْد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جُنْد (به فتح جیم و سکون نون) از واژگان قرآن کریم به معنای سپاه است.
جَنَد (به فتح چیم) به معنی زمین سخت است.



جُنْد به معنی سپاه است.
ناگفته نماند جَنَد (به فتح اوّل) به معنی زمین سخت است.
راغب عقیده دارد سپاه را به وسیله فشرده بودن و محکمی، جند گفته‌اند.


به مواردی از جُنْد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - جُنْدَنا (آیه ۱۷۳ سوره صافات)

(وَ اِنَ‌ جُنْدَنا لَهُمُ الْغالِبُونَ‌)
«سپاه ما آن‌هایند پیروز.»
جمع آن جنود و اجناد است ولی در قرآن فقط اوّلی به کار رفته است‌.


۲.۲ - بِالْجُنُودِ (آیه ۲۴۹ سوره بقره)

(فَلَمَّا فَصَلَ طالُوتُ‌ بِالْجُنُودِ)
(و هنگامى كه طالوت به فرماندهى لشكر بنی‌اسرائیل منصوب شد.)


۲.۳ - جُنْدٍ (آیه ۲۸ سوره یس)

(وَ ما اَنْزَلْنا عَلی‌ قَوْمِهِ مِنْ بَعْدِهِ مِنْ‌ جُنْدٍ مِنَ السَّماءِ وَ ما کُنَّا مُنْزِلِینَ اِنْ کانَتْ اِلَّا صَیْحَةً واحِدَةً فَاِذا هُمْ خامِدُونَ‌)
یعنی: «بعد از او سپاهی از آسمان بر قوم او نفرستادیم و نازل کننده نبوده‌ایم (و از اوّل کارمان چنین نبوده است) نبود مگر یک صیحه آن‌گاه همه آرام شدند و مردند.»
آیه درباره آن مرد مؤمن است که از پیامبران دفاع کرد و او را کشتند.


۲.۴ - جُنُوداً (آیه ۲۶ سوره توبه)

(وَ اَنْزَلَ‌ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها)
(و لشكرهايى فرستاد كه شما آن‌ها را نمى‌ديديد.)


۲.۵ - جُنُوداً (آیه ۹ سوره احزاب)

(فَاَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ رِیحاً وَ جُنُوداً)
(و طوفان سختى بر آنان فرستاديم و لشكريانى كه آن‌ها را نمى‌ديديد.)
اگر گویند: در بسیاری از آیات هست که خداوند برای نصرت حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ملک فرستاد. مثل‌ آیات فوق و آیاتی که درباره جنگ بدر و حنین است ولی در آیه فوق می‌گوید (وَ ما کُنَّا مُنْزِلِینَ) ما از اوّل چنین نبوده‌ایم، این دو با هم چطور جمع می‌شوند؟! ! گوییم: به نظر می‌آید غرض از «ما کُنَّا مُنْزِلِینَ» لشگرکشی‌های معمول باشد یعنی کار ما اینطور نبوده است که لشگرهایی بفرستیم تا با مردم بدکار جنگ کنند و به بینیم که کدام طرف غالب یا مغلوب خواهد شد بلکه به وسیله صیحه، صاعقه و غیره کار بدکاران را یکسره می‌کنیم، جنودی که در احزاب، حنین و غیره آمدند همه جنود اللّه بودند و کار خود را کردند و رفتند بی‌آن‌که مردم قدرت مقابله داشته باشند.
زمخشری این سئوال را طرح نموده و جواب می‌دهد: «ما کُنَّا مُنْزِلِینَ» نسبت به انبیاء سلف است ولی در زمان قرآن به خاطر عظمت آورنده قرآن جنود نازل شدند. این جواب به نظر نگارنده درست‌ نیست و نمی‌توان گفت سنّت خدا در زمان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تغییر یافت.


۲.۶ - جُنْدٌ (آیه ۷۵ سوره یس)

(لا یَسْتَطِیعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لَهُمْ‌ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ‌)
(ولى آن‌ها قادر به يارى ايشان نيستند، و اين عبادت‌كنندگان در قيامت لشكرى براى آنها خواهند بود كه در آتش دوزخ احضار مى‌شوند.)
علی الظاهر فاعل‌ «لا یَسْتَطِیعُونَ» عبارت است از «آلِهَةً» در آیه ماقبل و ضمیر «نَصْرَهُمْ وَ هُمْ» به بت‌پرستان راجع است و ضمیر «لَهُمْ» برای‌ «آلِهَةً» است یعنی: بت‌ها قدرت بر یاری آنها ندارند و آن‌ها برای بتان سپاه آماده‌اند و به عبارت دیگر آنها بر بتان یاری می‌کنند نه بتان بر آنها. بعضی از بزرگان‌ «مُحْضَرُونَ» را راجع به آخرت گرفته که بت‌پرستان با بتان در روز قیامت حاضر می‌شوند. به نظر می‌رسد آن‌چه ما ترجمه کردیم بهتر است یعنی مردم برای بتان سپاهی آماده‌اند و از آن‌ها یاری می‌کنند.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۵۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۰۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۳، ص۱۳۳.    
۴. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۸۵.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۴۷۱.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۰۷.    
۷. صافات/سوره۳۷، آیه۱۷۳.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۲۷۰.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۷۷.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۶۱.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۲۱.    
۱۲. بقره/سوره۲، آیه۲۴۹.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۱.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۲۹۱.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۴۴۱.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۶۱۷.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۸۹.    
۱۸. یس/سوره۳۶، آیه۲۸.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۱۷.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۸۰.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۳۹۲.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۲۶۹.    
۲۳. توبه/سوره۹، آیه۲۶.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹۰.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۲۸۸.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۲۱۷.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۵۳.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۸.    
۲۹. احزاب/سوره۳۳، آیه۹.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۱۹.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۲۷.    
۳۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۲۸۵.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۲۸.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۳۱.    
۳۵. زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۴، ص۱۲.    
۳۶. یس/سوره۳۶، آیه۷۵.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۴۵.    
۳۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۶۴.    
۳۹. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۷، ص۱۱۰-۱۱۱.    
۴۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۳۸.    
۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۷۷.    
۴۲. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۷، ص۱۱۰-۱۱۱.    
۴۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۶۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «جند»، ج۲، ص۵۸-۶۰.    






جعبه ابزار