جُنَّةً - به ضم جیم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جُنَّةً:
(اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ) جُنَّةً: از مادّه «
جن» (بر وزن فنّ) به معنى «پوشاندن و پنهان كردن چيزى از حسّ» است.
از آن‌جا كه «سپر»، انسان را در مقابل ضربات دشمن پنهان مى‌دارد و مى‌پوشاند به آن
«جنّة» و
«مجنّ» و
«مجنّة» مى‌گويند.
به موردی از کاربرد
جُنَّةً در
قرآن، اشاره می‌شود:
(اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ) (آنها سوگندهای خود را سپری قرار دادند و به این وسیله مردم را از راه خدا باز داشتند؛ از این‌رو برای آنان
عذاب خوارکننده‌ای است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه جنة - به ضم جیم- به معنای پرده و پوششی است که با آن خود را از شر حفظ می‌کنند، سپر را هم به همین جهت جنة می‌نامند. و كلمه مهين - به ضم ميم- اسم فاعل از مصدر اهانت و به معناى اذلال و خوار نمودن است.
و معناى آيه اين است كه: منافقين سوگندهاى خود را پرده و پوشش خود كردند تا به وسيله آن، تهمت و سوء ظن را از خود دفع كنند. هر جا عملى از آنان سر زد كه مؤمنين را در عقايدشان به شک و ترديد انداخته آنان را مثل خود از راه خدا كه همان
اسلام است منصرف سازد، و با سوگندهاى دروغ خود را تبرئه مى‌كردند، و به همين جهت عذابى خوار كننده دارند.
(اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ سَاء مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ) (آنها سوگندهایشان را پوششی قرار دادند تا مردم را از راه خدا باز دارند، و چه بد است آنچه انجام می‌دادند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه جنة - به ضمه جيم- به معناى سپر است، و منظور از سپر معناى مجازى آن است، يعنى هر چيزى كه
انسان با آن حفظ شود.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
به هر حال با توجه به آيات مورد بحث، اين يكى از آثار
نفاق است كه
منافقان خود را در زير پوششى از نام مقدس
خداوند و سوگندهاى غلاظ و شداد، قرار مى‌دهند تا چهره واقعى خودشان را مكتوم دارند، عواطف مردم را به‌سوى خود جلب كنند و از اين طريق به اغفال آنها بپردازند و
«صَدٌّ عَنْ سَبِيلِ اَللّٰهِ» كنند.
اين تعبير ضمناً نشان مى‌دهد كه آنها دائماً با
مؤمنان در حال جنگ و ستيزند و هرگز نبايد فريب اين ظاهرسازى و چرب زبانى را خورد، زيرا انتخاب «سپر» مخصوص ميدان‌هاى نبرد است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جُنَّةً»، ص۴۰۶.
