• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَنّ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جَنّ (به فتح جیم و تشدید نون) از واژگان قرآن کریم به معنای پوشیدن و مستور کردن است.
جِنّه (به کسر جیم) به معنای جنون و اسم مصدر است.
این‌ کلمه ۲۲ بار در قرآن کریم آمده است.
مشتقات جَنّ که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
جَنَ (به فتح جیم و نون) به معنای پوشید و مستور کرد؛
اَجِنَّةٌ (به فتح الف، کسر جیم و فتح نون) به معنای جنین‌ها؛
جُنَّةً (به ضم جیم و فتح نون) به معنای پوشانده شدند؛
مَجْنُونٌ‌ (به فتح میم و سکون جیم) به معنای کسی است که عقلش پوشانده شده؛
جِنَّةٌ (به کسر جیم، تشدید و فتح نون) به معنای جنون است.


جَنّ به معنی پوشیدن و مستور کردن است.
در اقرب الموارد هست: «جَنَّهُ‌ جَنّاً و جُنُوناً: ستره»
در مفردات آمده: «اصل الجِنِّ، ستر الشَّی‌ء عن الحاسَّة»
فعل آن بنابر تصریح اهل لغت هم لازم و هم متعدی بنفسه و هم متعدی به «علی» می‌آید.
جِنّه به معنای جنون و اسم مصدر است.
مجنون‌ کسی است که عقلش پوشانده شده باشد.


به مواردی از جَنّ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - جَنَ (آیه ۷۶ سوره انعام)

(فَلَمَّا جَنَ عَلَیْهِ اللَّیْلُ‌)
«چون ظلمت شب او را پوشید و مستور کرد.»
علی هذا به قلب جنان گویند که در میان بدن پوشیده است، به سپر مِجَنّ و مِجَنّة گویند که صاحب سپر را می‌پوشاند، به باغ و مزرعه و چمن جنّت و جنّات گویند که روی زمین را می‌پوشانند
و تفصیل آن در «تحت» گذشت. بچّه را از آن جنین گویند که شکم مادر او را پوشانده است و جنین به معنی مجنون و پوشانده شده است‌.


۲.۲ - اَجِنَّةٌ (آیه ۳۲ سوره نجم)

(اِذْ اَنْتُمْ‌ اَجِنَّةٌ فِی بُطُونِ اُمَّهاتِکُمْ‌)
«آن‌گاه که شما در شکم مادران جنین‌ها بودید.»


۲.۳ - جُنَّةً (آیه ۱۶ سوره مجادله)

(اتَّخَذُوا اَیْمانَهُمْ‌ جُنَّةً)
«قسم‌های خود را سپر قرار دادند و در زیر آن پوشانده شدند.»


۲.۴ - مَجْنُونٌ‌ (آیه ۳۹ سوره ذاریات)

(وَ قالَ ساحِرٌ اَوْ مَجْنُونٌ‌)
«گفت ساحر است یا دیوانه.»


۲.۵ - جِنَّةٌ (آیه ۷۰ سوره مؤمنون)

(اَمْ یَقُولُونَ بِهِ‌ جِنَّةٌ)
(يا مى‌گويند او به جنون مبتلا است.)



این‌ کلمه ۲۲ بار در قرآن مجید آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۶۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۰۳.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۲۲۶.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۴۷۳.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۰۳.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۰۳.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۹۱.    
۸. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۵، ص۲۰۹۴.    
۹. انعام/سوره۶، آیه۷۶.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۱۸۳.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۲۴۵.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۵۰۰.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۱۵۵.    
۱۴. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۵، ص۲۰۹۴.    
۱۵. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۲۱۰.    
۱۶. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۵، ص۲۰۹۴.    
۱۷. نجم/سوره۵۳، آیه۳۲.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۹.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۴۳.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۴۰۸.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۷۲.    
۲۲. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۶.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۳۳۶.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۹۳.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۳۷.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۳۹.    
۲۷. ذاریات/سوره۵۱، آیه۳۹.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۷۰.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۷۹.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۲۲.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۰.    
۳۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷۰.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۶۳.    
۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۴۵.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۶۵.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۷۹.    
۳۷. انعام/سوره۶، آیه۷۶.    
۳۸. نجم/سوره۵۳، آیه۳۲.    
۳۹. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۶.    
۴۰. ذاریات/سوره۵۱، آیه۳۹.    
۴۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «جن»، ج۲، ص۶۱.    






جعبه ابزار