• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَنَف (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: جَنَف (قاموس قرآن (جلد ۲))
مقالات مرتبط: جَنَف (لغات‌قرآن).


جَنَف (به فتح جیم و نون) از واژگان قرآن کریم به معنای میل به باطل است.
برخی مفسران جنف رو میل غیرعمدی به باطل و اثم را میل عمدی به باطل می‌دانند.


جَنَف
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۶۰.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۰۷.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۳.    
[۴] جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۴، ص۱۳۳۹.    
به معنای میل و میل در حکم است.


به مواردی از جَنَف که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - جَنَفاً (آیه ۱۸۲ سوره بقره)

(فَمَنْ خافَ مِنْ مُوصٍ‌ جَنَفاً اَوْ اِثْماً فَاَصْلَحَ بَیْنَهُمْ فَلا اِثْمَ عَلَیْهِ‌)
[۵] بقره/سوره۲، آیه۱۸۲.    

«هر که از وصیّت کننده‌ای بترسد که میل به باطل و یا گناه کند پس میان آنان اصلاح نماید گناهی بر او نیست.»
[۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۶۶۸.    
[۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۳۹.    
[۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۹۶.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۹۶.    

در جوامع الجامع جنف را میل به باطل از روی خطا، اثم را میل به باطل از روی عمد گفته است.
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، ج۱، ص۱۸۲.    
روایت امام صادق (علیه‌السّلام) در این زمینه خواهد آمد.
این آیه، فرع آیه سابق است که از تبدیل وصیّت برحذر می‌دارد یعنی هر که در وصیّت اجحاف و گناه ببیند می‌تواند آن را اصلاح کند، ممکن است آیه راجع به زنده بودن موصی باشد و چون وصی دید که در وصیّت مثلا به یک فرزند میل و یا وصیّت به گناه می‌کند و این باعث نزاع ورثه و مورّث است می‌تواند او را باز دارد، و ممکن است راجع به ممات موصی باشد و وصیّ چون دید، وصیّت خارج از میزان شرع است می‌تواند با اصلاح آن میان ورثه صلح برقرار کند. در روایت امام صادق (علیه‌السّلام) که در المیزان منقول است جنف را میل به بعض ورثه و اثم را وصیّت به آباد کردن آتشکده‌ها و مشروب مثل زده است.
[۱۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۶۶۹.    
[۱۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۴۰-۴۴۱.    
[۱۳] فیض کاشانی، ملامحسن، التفسیر الصافی، ج۱، ص۲۱۸.    

ممکن است آیه راجع به منجّزات مریض باشد که در منجّزات خود به یک طرف میل و یا گناه کند و میان او و ورثه نزاع پیدا شود، شخص در این صورت می‌تواند با تعدیل آن، میان وراث و مورّث اصلاح کند و این شامل نهی آیه ماقبل نیست.
[۱۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۹۶.    


۲.۲ - مُتَجانِفٍ‌ (آیه ۳ سوره مائده)

(فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَةٍ غَیْرَ مُتَجانِفٍ‌ لِاِثْمٍ‌)
[۱۵] مائده/سوره۵، آیه۳.    

(امّا كسانى كه در حال گرسنگى، ناچار شوند، و تمايل به گناه نداشته باشند، مانعى ندارد.)
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۷.    
[۱۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۸۲.    
[۱۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۲۹۳.    
[۱۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۴۷.    
[۲۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۰۴.    

«غَیْرَ مُتَجانِفٍ‌» به معنی غیر متمایل است.


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۶۰.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۰۷.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۳.    
۴. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۴، ص۱۳۳۹.    
۵. ↑ بقره/سوره۲، آیه۱۸۲.    
۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۶۶۸.    
۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۳۹.    
۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۹۶.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۹۶.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، ج۱، ص۱۸۲.    
۱۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۶۶۹.    
۱۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۴۰-۴۴۱.    
۱۳. ↑ فیض کاشانی، ملامحسن، التفسیر الصافی، ج۱، ص۲۱۸.    
۱۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۹۶.    
۱۵. ↑ مائده/سوره۵، آیه۳.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۷.    
۱۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۸۲.    
۱۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۲۹۳.    
۱۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۴۷.    
۲۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۰۴.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «جنف»، ج۲، ص۶۰-۶۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره بقره | واژه شناسی واژگان سوره مائده
جعبه ابزار