• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَلْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جَلد (به فتح جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای تازیانه زدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص استغفار و رد نمودن اعتقاد خوارج مبنی بر کافر بودن مرتکب گناه کبیره، از این واژه استفاده نموده است.



جَلد (به فتح جیم) به معنای تازیانه زدن، آمده است.
بر اساس نظر طبرسی و راغب اصفهانی وجه این تسمیه، به دلیل رسیدن تازیانه به پوست بدن است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - جَلَدَ - خطبه ۱۲۷ (خطاب به خوارج)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در رد اعتقاد خوارج، که مرتکب گناه کبیره را کافر می‌دانستند، چنین فرموده است:
«وَ قَدْ عَلِمْتُمْ أَنَّ رَسولَ اللهِ (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) ... قَطَعَ السّارِقَ وَ جَلَدَ الزّانيَ غَيْرَ الُْمحْصَنِ ثُمَّ قَسَمَ عَلَيْهِما مِنَ الْفَيْءِ وَ نَكَحا الْمُسْلِماتِ.»
«می‌دانید که رسول خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) دست سارق را برید و به زانی غیر محصن تازیانه زد، سپس به آن‌ها از غنیمت سهم داد و آن‌ها با زنان مسلمان ازدواج کردند.» یعنی اگر مرتکب کبیره کافر بود، آن حضرت (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) چنان نمی‌کرد و اجازه زن گرفتن از مسلمانان به آن‌ها نمی‌داد.


۲.۲ - جَلَدِ - حکمت ۸۱ (اهمیت رای پیران)

واژه جَلَد (بر وزن شرف) به معنای صلابت، صبر، زیاد قوی بودن است.
چنان‌که امام (علیه‌السلام) در این خصوص فرموده است:
«رَأْيُ الشَّيْخِ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ جَلَدِ الْغُلامِ.»
«رای و نظر پیرمرد از زیرکی جوان بر من محبوب‌تر است.»


مواردی از این مادّه در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۹۹.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۵.    
۳. راغب اصفهانی، مفردات راغب، ص۱۹۹.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۶، خطبه ۱۲۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۱، خطبه ۱۲۵.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۴، خطبه ۱۲۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۵، خطبه ۱۲۷.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۲۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۹۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۱۲.    
۱۳. سید ضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص، حکمت ۸۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۶۹، حکمت ۸۶.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۲، حکمت ۸۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۱.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۵۱۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۱۳۱.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۳۷.    
۲۲. سید ضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۸، خطبه ۲۰۲.    
۲۳. سید ضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص، حکمت ۸۱.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۶، خطبه ۱۲۷.    
۲۵. سید ضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص، حکمت ۴۰۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جلد»، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۴.    






جعبه ابزار