• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَرْی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جَرْی (به فتح جیم) یکی از مفردات نهج‌ البلاغه، به معنای روان شدن و جاری شدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در بیانی خطاب به اشعث بن قیس، از این واژه استفاده نموده است.
مَجْری (به فتح میم) اسم مکان به معنای محل جریان، راه، راه آب آمده و جمع آن مَجاری است.



جَرْی به معنای روان شدن و جاری شدن آمده است.
این واژه در جریان ظاهری مانند: جریان آب و جریان معنوی مانند: جریان و گذشتن روزگار به کار می‌رود.


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - جَرَى - حکمت ۲۸۲ (تسليت به اشعث)

امام در تسلیت به «اشعث بن قیس» در مرگ فرزندش چنين فرمود:
«يا أَشْعَثُ، إِنْ صَبَرْتَ جَرَى عَلَيْكَ الْقَدَرُ وَ أَنْتَ مَأْجورٌ، وَ إِنْ جَزِعْتَ جَرَى عَلَيْكَ الْقَدَرُ وَ أَنْتَ مَأْزورٌ.»
«اى اشعث! اگر صبر كنى مقدّرات بر تو جارى مى‌شود و تو پاداش خواهى داشت و اگر ناشكيبايى و بيتابى كنى، باز هم مقدّرات مسير خود را طى مى‌كند و وزر و گناه بر تو خواهد بود.»

۲.۲ - مَجْری

مَجْرَی (به فتح میم) اسم مکان به معنای محل جریان، راه، راه آب آمده و جمع آن مجاری است.
«اللَّهُمَّ رَبَّ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ، وَ الْجَوِّ المَکْفُوفِ، الَّذِی جَعَلْتَهُ مَغِیضاً لِلَّیْلِ وَالنَّهَارِ، وَ مَجْریً لِلشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ ...»؛



اين مادّه به طور وفور در «نهج البلاغه» ديده مى‌شود.


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۹۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۸۳.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۴۹، حکمت ۲۸۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۲۴، حکمت ۲۹۱.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۲۷، حکمت ۲۹۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۱.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۶۴.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۶۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۱۷۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۸۲.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۹۲.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۷۹، خطبه ۱۷۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۰۱، خطبه ۱۶۶.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۵، خطبه۱۷۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جری»، ج۱، ص۲۱۴.    






جعبه ابزار