• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَحْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جَحد (به فتح جیم) و مجاحده یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای انکار و انکار با علم است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص اثبات وجود خدای تعالی و ... از این واژه استفاده نموده است.



جَحد (به فتح جیم) به معنای انکار و انکار با علم، آمده است.


برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - جَحَدَ - خطبه ۱۸۵ (درباره آفرینش)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خطبه ۱۸۵، پس از اشاره به آفرینش زمین فرموده است:
«فَالوَيْلُ لِمَنْ جَحَدَ الْمُقَدِّرَ، وَ أَنْكَرَ الْمُدَبِّرَ»؛
«واى بر آن كسى كه ناظم و مدبّر اينها را انكار كند».

۲.۲ - جَاحَدُوا - خطبه ۱۹۲ (درباره متكبران)

امام (علیه‌السلام) در خطبه قاصعه نیز می‌فرماید:
«وَ جَاحَدُوا اللهَ مَا صَنَعَ بِهمْ، مُكَابَرَةً لِقَضَائِهِ ...»؛
«به انكار نعمتهاى خدا برخاستند تا باقضايش ستيز كنند».

۲.۳ - الْـمُجاحَداتِ - حکمت ۲۴۳ (درباره شهادت و گواهى)

آن حضرت (علیه‌السلام) در حکمت ۲۴۳، نیز فرموده‌اند:
فَرَضَ اللَّهُ ... وَ تَرْكَ اللِّواطِ تَكْثِيراً لِلنَّسْلِ، وَ الشَّهاداتِ اسْتِظهاراً عَلَى الْـمُجاحَداتِ؛
خدا ترک لواط را فرض کرد برای تکثیر نسل و شهادت و گواهى را برای اظهار حق در برابر انكارها».
واژه «المجاحدات» جمع مجاحده، به معنی جحود است.
واژه «جاحد» به معنای منکر.
واژه «جحود» صیغه مبالغه است.
واژه «مجحود» به معنای انکار شده، است.


این واژه ۱۳ بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۰۲.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۲۰.    
۳. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۲، ص۴۵۱.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۲۱، خطبه ۱۸۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۴۱، خطبه ۱۸۰.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۷۱، خطبه۱۸۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۳۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۵۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۱۷۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۶۵.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۵۵، خطبه ۱۹۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۶۶، خطبه۱۸۷.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۹۰، خطبه۱۹۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۹.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۴۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۹۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۰۸.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۵۰.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۳۱، حکمت ۲۴۳.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۰۸، حکمت ۲۵۲.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱۲، حکمت ۲۵۲.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۳.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۱.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۴.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۹۸.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۲۲.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۸۹.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۱۴، خطبه ۵۳.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۴۶، خطبه ۱۹۱.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۴۶، خطبه ۱۷۸.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۱۰، خطبه ۴۹.    
۳۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۱۳، خطبه ۱۴۷.    
۳۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۵۰، نامه ۶۵.    
۳۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۹۶، نامه ۵۳.    
۳۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۹۴، نامه ۱۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جحد»، ج۱، ص۲۰۲.    






جعبه ابزار