جهنّم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَهَنَّم (به فتح جیم) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای خانه عذاب که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص پیشوای
ظالم و ویژگی‌های
پرهیزکاران از این واژه استفاده نموده است.
جَهَنَّم (به فتح جیم) به معنای خانه عذاب آمده است. به‌همین جهت در در
اقرب الموارد گفته شده: «آن اسم عجمی و گویند فارسی و بقولی عبری است و اصل آن «کهنّام» است.» همچنین در کتاب
قاموس آمده است: «ورکیّة جهنّام و جهنّم.»
به معنای چاه عمیق و جهنم به علت عمیق بودن جهنم نامیده شده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با پیشوای ظالم خطاب به
عثمان فرموده است: «و انی سمعت رسول الله صیقول یؤتی یوم القیامة بالامام الجائر و لیس معه نصیر و لا عاذر فیلقی فی نار جهنّم؛
روز
قیامت پیشوای ظالم را می‌آورند در حالی که نه یاری دارد و نه عذرآوری! و او در آتش جهنّم انداخته می‌شود.»
امام (علیه‌السلام) در
خطبه ۱۹۳، در باره‌ی پرهیزکاران می‌فرماید: «اذَا مَرُّوا بِآیَهٍ فِیهَا تَخْوِیفٌ اَصْغَوْا اِلَیْهَا مَسَامِعَ قُلُوبِهِمْ وَ ظَنُّوا اَنَّ زَفِیرَ جَهَنَّمَ وَ شَهِیقَهَا فِی اُصُولِ آذَانِهِمْ؛
هنگامی که به
آیه‌ای می‌رسند که
بیم و
انذار در آن است (انذار در برابر
گناهان) گوش‌های دل خویش را برای شنیدن آن باز می‌کنند و گویی فریادها و ناله‌های زبانه‌های آتش دوزخ در درون گوششان طنین‌انداز است!» آن حضرت (علیه‌السلام) همچنین در
نامه ۱۷، خطاب به
معاویه فرموده‌اند: «وَ لَبِئْسَ الْخَلْفُ خَلْفٌ یَتْبَعُ سَلَفاً هَوَی فِی نَارِ جَهَنَّمَ؛
بدا پسری که پیرو پدر گردد و در پی او به آتش دوزخ در افتد!»
این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جهنم»، ج۱، ص۲۳۸.
