جِلْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جِلْد (به کسر جیم) و
جَلد (به فتح جیم) یکی از
مفردات نهج البلاغه به ترتیب به معنای
پوست بدن، خواه پوست بدن
انسان باشد یا
حیوان و
تازیانه زدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص
استغفار و رد نمودن اعتقاد
خوارج مبنی بر
کافر بودن مرتکب
گناه کبیره، از این واژه استفاده نموده است.
جِلْد (به کسر جیم و سکون لام) به معنای پوست بدن؛
جَلْد (به فتح جیم و سکون لام) به معنای
تازیانه زدن؛
جَلَد (به فتح جیم و لام) به معنای
صلابت،
صبر و زیاد قوی بودن؛
تَجَلُّد (به فتح تاء) به معنای اظهار صلابت و تکلّف بر آن، تحمل، صبر و شکیبایی است.
جِلْد (به کسر جیم) به معنای پوست بدن، خواه پوست بدن انسان باشد یا حیوان و جَلد (به فتح جیم) به معنای تازیانه زدن، آمده است.
بر اساس نظر
طبرسی و
راغب اصفهانی وجه این تسمیه، به دلیل رسیدن تازیانه به پوست بدن است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره استغفار فرموده است:
«وَ الْخامِسُ: أَنْ تَعْمِدَ إِلَى اللَّحْمِ الَّذي نَبَتَ عَلَى السُّحْتِ فَتُذيبَهُ بالاَْحْزانِ، حَتَّى يَلْصِقَ الْجِلْدُ بِالْعَظْمِ.» «شرط پنجم توبه آن است که گوشتی را که از
حرام روئیده با غصه‌ها ذوب کنی تا پوستت بر استخوان بچسبد.»
خوارج، مرتکب گناه کبیره را کافر می‌دانستند که آن حضرت (علیه‌السلام) در ردّ عقیده آن‌ها چنین فرموده است:
«وَ قَدْ عَلِمْتُمْ أَنَّ رَسولَ اللهِ (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) ... قَطَعَ السّارِقَ وَ جَلَدَ الزّانيَ غَيْرَ الُْمحْصَنِ ثُمَّ قَسَمَ عَلَيْهِما مِنَ الْفَيْءِ وَ نَكَحا الْمُسْلِماتِ.» «می‌دانید که
رسول خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) دست
سارق را برید و به
زانی غیر محصن تازیانه زد، سپس به آن‌ها از
غنیمت سهم داد و آن‌ها با زنان
مسلمان ازدواج کردند.»
یعنی اگر مرتکب کبیره کافر بود، آن حضرت (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) چنان نمی‌کرد و اجازه زن گرفتن از مسلمانان به آن‌ها نمی‌داد.
واژه جَلَد (بر وزن شرف) به معنای
صلابت،
صبر، زیاد قوی بودن است.
چنان‌که امام (علیه‌السلام) در این خصوص فرموده است:
«رَأْيُ الشَّيْخِ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ جَلَدِ الْغُلامِ.» «رای و نظر
پیرمرد از
زیرکی جوان بر من محبوب‌تر است.»
تَجَلُّد (به فتح تاء) به معنای اظهار
صلابت و تکلّف بر آن است.
آن حضرت هنگام دفن فاطمه زهرا (علیهاالسّلام) خطاب به قبر
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرمود:
«قَلَّ يا رَسولَ اللهِ، عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْري، وَ رَقَّ عَنْها تَجَلُّدي.» «ای رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) از مفارقت دختر پاکت تحمّلم کم شد، و صبر و شکیباییم به آخر رسید.»
این واژه دوازده در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جلد»، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۴.
