جلباب (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جِلْبَاب (به کسر جیم و سکون لام)، یکی از مفردات قرآن به معنای ملحفه و لباس بالائی و چادر مانند است. جمع آن جلابیب است که فقط یکبار در
قرآن مجید آمده است.
جِلْبَاب (به کسر جیم و سکون لام) از ماده جُلْبَ، به معنای ملحفه و لباس بالائی و چادر مانند است.
یا اَیُّهَا االنَّبِیُّ قُلْ لِاَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَ... جلابیب جمع جلباب و در معنی آن اختلاف هست. راغب آن را پیراهن و روسری گفته (قمیص و خمار)،
مجمع البیان در لغت فرموده: روسری زن که وقت خروج از منزل سر و صورتش را با آن می‌پوشاند.
،
صحاح آنرا ملحفه (چادر مانند) گفته است.
ابن اثیر در
نهایه آن را چادر و رداء معنی کرده و می‌گوید: گفته شده مانند چارقد و مانند ملحفه است.
در
قاموس هست که آن پیراهن و لباس گشاد کوچکتر از ملحفه یا چیزی است مثل ملحفه که زن لباس‌های خود را به آن می‌پوشاند یا آن ملحفه است.
در
نهج البلاغه خطبه۴ آمده: «
«سَتَرَنِی عَنْکُمْ جِلْبَابُ الدِّینِ»؛ جلباب
دین مرا از شما مستور کرد.»
و ایضا در حکمت۱۱۲ آمده: «
«مَنْ اَحَبَّنَا اَهْلَ الْبَیْتِ فَلْیَسْتَعِدَّ لِلْفَقْرِ جِلْبَاباً»؛ هر که ما اهل بیت را دوست دارد برای فقر لباسی آماده کند.»
و ایضا به بعضی از عمّالش در نامه۱۹ می‌نویسد: «
«فَالْبَسْ لَهُمْ جِلْبَاباً مِنَ اللِّینِ»؛ به جهت مردم لباسی از نرمی بپوش.»
با این قرائن و آنچه از نهایه و صحاح و قاموس نقل شد می‌شود گفت: جلباب ملحفه و لباس بالائی و چادر مانند است نه فقط روسری و خمار معنی آیه این است: «ای
پیغمبر به همسرانت و دخترانت و زنان مؤمنان بگو لباس‌های چادر مانند خود را به خود نزدیک کنند و خود را با آن جمع و جور کنند و جلباب را طوری از خود دور نگاه ندارند و بدن خود را از آن بیرون نکنند که پوشیدن آن مانند نپوشیدن باشد.» این واژه فقط یکبار در قرآن آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "جلب"، ج۲، ص۴۱-۴۲.
