جَسَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَسَد (به فتح جیم) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای
بدن و جسم است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص بیماری اخلاقی
حسادت، اهمیّت
صبر، اوصاف
خدای تعالی و ... از این واژه استفاده نموده است.
جَسَد به معنای بدن و جسم آمده است.
جوهری آن‌را بدن؛
قاموس، جسم انسان، جسم
جن و
ملائکه و
مجمع البیان آن‌را جسمِ
حیوان مانند بدن گفته است.
برخی از مواردی که در
نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد بیماری اخلاقی حسادت می‌فرماید:
«صِحَّةُ الْجَسَدِ مِنْ قِلَّةِ الْحَسَدِ»؛
«تندرستى مولود كمى حسادت است».
همچنین آن حضرت (علیه‌السلام) در رابطه با اهمیّت صبر فرموده است:
«... فَاِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الاِْیمَانِ کَالرَّاْسِ مِنَ الْجَسَدِ، وَ لاَ خَیْرَ فِی جَسَد لاَ راْسَ مَعَهُ، وَلاَ فی اِیمَان لاَ صَبْرَ مَعَهُ»؛
«صبر نسبت به
ایمان همچون سر است در مقابل تن، تن بى سر فايده ندارد و صبر بى ايمان نيز بى نتيجه است».
امام (علیه‌السلام) در رابطه با اوصاف خدای تعالی می‌فرماید:
«لَيْسَ بِذي كِبَر امْتَدَّتْ بِهِ النِّهاياتُ فَكَبَّرَتْهُ تَجْسيماً، وَ لاَ بِذي عِظَم تَناهَتْ بِهِ الْغاياتُ فَعَظَّمَتْهُ تَجْسيداً»؛
«خدا آن بزرگ مادّی نیست که ابعاد و نهایتها او را امتداد داده و از لحاظ جسم بزرگ کرده باشد و نه آن عظیم مادی است که غایتها او را از لحاظ جسد عظیم نموده باشد.» یعنی او کبیر و عظیم معنوی و غیر مادّی است».
همچنین در بیانی درباره
مردگان، فرموده‌اند:
«اَصْبَحَتْ اَصْوَاتُهُمْ هَامِدَةً، وَ ریاحُهُمْ رَاکِدَةً، وَ اَجْسادُهُمْ بِالِیَةً، وَ دیارُهُمْ خَالیَةً»؛
«ناگاه صداهايشان خاموش، نيروها و حركت‌هاشان راكد، اجسادشان كهنه، سرزمينشان خالى و آثارشان مندرس گرديد».
این واژه در «نهج البلاغه» در بدن انسان اعم از با روح و بی‌روح به کار رفته و به صورت مفرد، جمع و
مصدر آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جسد»، ج۱، ص۲۱۷.
