• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَسَد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جَسَد (به فتح جیم و سین) از واژگان قرآن کریم به معنای پیکر است.
قرآن کریم جسد را هم در جسم بی‌روح و هم در جسم ذی‌روح، هم در انسان و هم در غیر آن به کار برده است.



جَسَد به معنای پیکر است.
صحاح آن را بدن، قاموس جسم انسان و جسم جنّ و ملائکه و مجمع البیان جسم حیوان مثل بدن گفته است.
در مجمع از کلبی نقل شده جسد، مجسّدی است‌ که در آن روح است می‌خورد و می‌آشامد.
آن‌گاه بحث است که آیا جسد، جسم بلا روح است و یا جسم ذی روح، و آیا جسد در غیر انسان نیز گفته می‌شود یا نه؟ قرآن کریم جسد را هم در بی‌روح و هم در ذی‌روح، هم در انسان و هم در غیر آن به کار برده است.


به مواردی از جَسَد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - جَسَداً (آیه ۸۸ سوره طه)

(فَاَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَداً لَهُ خُوارٌ)
«برای آن‌ها گوساله‌ای بیرون آورد که فقط پیکر بود (و روح نداشت) صدای گوساله داشت‌.»
(جَسَداً) حاکی از آن است که گوساله مجسّمه بود و روح نداشت.


۲.۲ - جَسَداً (آیه ۸ سوره انبیاء)

(وَ ما جَعَلْناهُمْ‌ جَسَداً لا یَاْکُلُونَ الطَّعامَ وَ ما کانُوا خالِدِینَ‌)
آیه درباره پیامبران است یعنی «ما آنها را پیکری قرار ندادیم که طعام نخورند و در دنیا همیشگی نبودند.»


۲.۳ - جَسَداً (آیه ۳۴ سوره ص)

(وَ لَقَدْ فَتَنَّا سُلَیْمانَ وَ اَلْقَیْنا عَلی‌ کُرْسِیِّهِ‌ جَسَداً ثُمَّ اَنابَ‌)
(ما سلیمان را آزموديم و بر تخت اوجسدى افكنديم؛ سپس او به درگاه خداوند توبه كرد.)
المیزان از بین معانی محتمل این معنی را اختیار می‌کند که برای سلیمان کودکی بوده خدا او را بمیراند و جسدش را روی تخت سلیمان‌ انداخت و از (ثُمَّ اَنابَ قالَ رَبِّ اغْفِرْ لِی‌) به دست می‌آید که سلیمان امید و انتظار داشت که خدا او را شفا بخشد و به وی مفید باشد پس خدا او را بمیراند و بر تختش‌ انداخت تا اوامر را به خدا تفویض و تسلیم کند.



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۳.۱ - أَجْسَادِكُمْ - خطبه ۱۹۸ (درباره تقوا)

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره تقوی فرموده:
«فَإِنَّ تَقْوَى اللهِ دَوَاءُ دَاءِ قُلُوبِكُمْ وَ بَصَرُ عَمَى أَفِئِدَتِكُمْ وَ شِفَاءُ مَرَضِ أَجْسَادِكُمْ»
(تقوا و ترس از خدا، داروى بيماری‌هاى قلوب، بينايى دل‌ها، شفاى آلام جسمانى؛ صلاح و مرهم زخم‌هاى جان‌ها)


۳.۲ - الاَْجْسادِ- خطبه ۸۲ (در مقام موعظه)

امام علی (علیه‌السلام) در مقام موعظه فرموده‌اند:
«الاْنَ عِبادَ اللهِ وَ الْخِناقُ مُهْمَلٌ، وَ الرُّوحُ مُرْسَلٌ، في فَيْنَةِ الاِرْشادِ، وَ راحَةِ الاَْجْسادِ»
«اكنون عمل كنيد بندگان خدا كه محل خفه شدن از گلو رها شده است و روح آزاد است در وقت ارشاد و در وقت راحت و آرامش بدنها»



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۹۶.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۵.    
۴. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۲، ص۴۵۶.    
۵. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۸۳.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۳۵۹.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۷۴.    
۸. طه/سوره۲۰، آیه۸۸.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۱۸.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۴۸.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۵۸.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۳۸.    
۱۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۸.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۳۵۶.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۵۴.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۰۱.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۶۴.    
۱۸. ص/سوره۳۸، آیه۳۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۵۵.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۱۰.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۰۴.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۰۳.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۴۱.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۱۰.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۰۴.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۵، خطبه ۱۹۸.    
۲۷. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۹۸، خطبه ۱۹۳.    
۲۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۲، خطبه ۱۹۸.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۷، خطبه ۱۹۸.    
۳۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۶.    
۳۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۱۰.    
۳۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۷، ص۶۷۷.    
۳۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۲۷۵.    
۳۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۸۸.    
۳۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۶۳، خطبه۸۲.    
۳۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۴۴، خطبه۸۱.    
۳۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۴، خطبه۸۳.    
۳۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۱، خطبه۸۴.    
۳۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۶۶.    
۴۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۶۸.    
۴۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۴۵۸.    
۴۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۶۹.    
۴۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «جسد»، ج۲، ص۳۷-۳۸.    






جعبه ابزار