حیاتجسم آدمى بسته به جان او است. حفظ جانواجب و در معرض نابودى قرار دادن آن حرام مى‌باشد؛ بلکه به جهت اهمیت ویژه آن، ترک واجب یا فعل حرام در راستاى حفظ جان، جایز، بلکه واجب است؛ بدین جهت، خوردنمردار در صورت توقّف حفظ جان بر آن واجب است
جان مسلمان و آن که در حکم مسلمان است، مانند کودکان مسلمانان و نیز جان کافر در صورت گردن نهادن به شرایط ذمه یا امان دادن به وى از سوى مسلمانى و یا قرارداد آتش بس ، محترم و تعرّض به آن حرام است .
چنانچه قصاص کردن عضوى سبب شود قصاص شونده در معرض هلاکت قرار گیرد، قصاص، ساقط و دیه یا ارش جایگزین آن مى‌شود. سقوط قصاص در مثل مأمومه و جایگزین شدن دیه یا ارش به جاى آن در همین راستا است.
