جامِدَةً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جامِدَةً:
(وَ تَرَی الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً ) جامِدَةً: مؤنث
«جامد» از مادۀ «
جمد و
جمود» به معنى «بى‌حركت و ثابت ماندن چيزى در جايى» است.
جَمَدَ الماءُ: آب يخ بست و يا سفت و جامد شد.
جمّاد: يخ‌فروش، از همين مادّه است.
آيه مورد بحث مى‌گويد: «گمان مى‌كنى كوه‌ها جامد و ساكنند، در حالى كه همچون ابر در حركتند». اين تعبير نشان مى‌دهد، در عين اين كه ظاهرا كوه‌ها ساكنند در واقع در همان حال به سرعت حركت مى‌كنند. (يعنى دو حالت از يک شىء را در آن واحد بيان مى‌كند.)
به موردی از کاربرد
جامِدَةً در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ) (كوه‌ها را مى‌بينى، و آنها را ساكن و بى‌حركت مى‌پندارى، در حالى كه مانند
ابرها در حركتند؛ اين
صنع و
آفرینش خداوندى است كه همه چيز را متقن و استوار آفريده؛ به يقين او از كارهايى كه شما انجام مى‌دهيد آگاه است).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى كوه‌ها را مى‌بينى و آنها را جامد گمان مى‌كنى، اين جمله بعد از جمله قبلى، جمله‌اى است معترضه و معناى آن دو اين است كه: تو در آن روز كوه‌ها را- كه امروز جامد گمان مى‌كنى-، مى‌بينى چون ابر به حركت درمى‌آيند ، ممكن هم هست آن را جمله‌اى حاليه گرفت، كه در اين صورت معنايش اين مى‌شود: تو در آن روز كوه‌ها را- در حالى كه جامد گمانش مى‌كنى- مى‌بينى چون ابر به حركت درمى‌آيند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جامِدَةً»، ص۳۸۳.
