• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثَرْب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَثْریب‌ (به فتح تاء و سکون ثاء) از ماده ثَرْب (به فتح ثاء و سکون راء) از واژگان قرآن کریم به معنای ملامت و عتاب است.
این واژه فقط یک بار در قرآن کریم آمده است.



ثَرْب به معنی ملامت و عتاب است.
ثَرْبَ‌ و تَثْرِیب‌ هر دو به یک معنی است.


به موردی از تَثْرِیب‌ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - تَثْرِیبَ‌ (آیه ۹۲ سوره یوسف)

(لَا تَثْرِیبَ‌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللَّهُ لَکُمْ)
«یوسف به برادرانش گفت امروز بر شما ملامتی (از جانب من) نیست خدا شما را می‌آمرزد.»



امام (صلوات‌الله‌علیه) در نامه‌ای خطاب به عمر بن ابی‌سلمه مخزومی، آن‌گاه که وی را از بحرین به کوفه خواند، نوشت:
«نَزَعْتُ یَدَکَ بِلاَ ذَمٍّ لَکَ وَ لاَ تَثْریبٍ عَلَیْکَ.»
«دست تو را از كارت باز داشتم بى‌آنكه مذمت و ملامتى براى تو باشد.»

این کلمه فقط یک بار در قرآن آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۳۰۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۱۷۳.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۷.    
۴. یوسف/سوره۱۲، آیه۹۲.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۳۲۳.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۳۷.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۹۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۰۱.    
۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۲، نامه ۴۲.    
۱۰. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۷۵، نامه ۴۲.    
۱۱. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۴، نامه ۴۲.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۴۷، نامه۴۲.    
۱۳. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۵۳.    
۱۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۵۴.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۱۴۱.    
۱۶. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۸۰.    
۱۷. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۱۷۳.    
۱۸. یوسف/سوره۱۲، آیه۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ثرب»، ج۱، ص۳۰۴.    






جعبه ابزار