• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثَلاث (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ثَلاث (به فتح ثاء و لام) از واژگان قرآن کریم از اسماء عدد و به معنای سه است.
مشتقات ثَلاث که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
ثَلاثَة (به فتح ثاء و لام) مؤنّث ثَلاث؛
ثَلَاثُون (به فتح ثاء و لام) به معنای سی؛
ثُلُث (به ضم ثاء و لام) به معنی یک سوّم؛
ثُلاث‌ (به ضم ثاء) به معنای سه سه است.


ثَلاث از اسماء عدد و به معنای سه است.


به مواردی از ثَلاث که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - ثَلاثِ‌ (آیه ۳۰ سوره مرسلات)

(انْطَلِقُوا اِلی‌ ظِلٍّ ذِی‌ ثَلاثِ‌ شُعَبٍ.)
(برويد به سوى سايه‌اى سه شاخه از دودهاى خفقان بار و آتش‌زا.)

۲.۲ - ثَلاثَةِ (آیه ۱۹۶ سوره بقره)

ثَلاثَة مؤنّث ثلاث است، مثل‌:
(فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ‌ ثَلاثَةِ اَیَّامٍ)
(و هر كه نيافت، سه روز در ایام حجّ، ... روزه بدارد.)

۲.۳ - ثَلاثُونَ‌ (آیه ۱۵ سوره احقاف)

ثَلَاثُون به معنی سی است، مانند:
(وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ‌ ثَلاثُونَ‌ شَهْراً)
(و دوران حمل و از شير بازگرفتنش سى ماه است.)


۲.۴ - الثُّلُثُ‌ (آیه ۱۱ سوره نساء)

ثُلُث به معنی یک سوّم است، نحو:
(وَ وَرِثَهُ اَبَواهُ فَلِاُمِّهِ‌ الثُّلُثُ‌)
(براى مادر او يک سوّم است و بقيه از آن پدر.)


۲.۵ - ثُلاثَ‌ (آیه ۳ سوره نساء)

ثُلاث‌ (بر وزن گلاب) یعنی سه سه مثل‌:
(فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی‌ وَ ثُلاثَ‌ وَ رُباعَ‌)
(با زنان پاک مورد علاقه خود ازدواج نماييد، دو يا سه يا چهار همسر.)
نکاح کنید آن که برای شما از زنان دلپسند است دو دو، سه سه، چهار چهار.
ناگفته نماند: این خطاب نسبت به جمع است و نسبت به هر فرد چنین می‌شود: نکاح کن از زنان دو یا سه و یا چهار نفر را و بیشتر از چهار زن آزاد، نکاح کردن جایز نیست‌. «قَالَ الصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ‌: لَا یَحِلُّ لِمَاءِ الرَّجُلِ اَنْ یُجْرَی فِی‌ اَکْثَرَ مِنْ اَرْبَعَةِ اَرْحَامٍ مِنَ الْحَرَائِرِ.»


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۳۱۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۱۷۵.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۳۹.    
۴. مرسلات/سوره۷۷، آیه۳۰.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۸۱.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۴۸.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۵۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۱۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۳۳.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۹۶.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹۶.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۱۱۴.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۷۷.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۲۴۴.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۵۱۹.    
۱۶. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۵.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۰۴.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۰۷.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۰۱.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۳۹۵.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۳۰.    
۲۲. نساء/سوره۴، آیه۱۱.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۸.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۳۲۸.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۲۰۸.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۴۷.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۵.    
۲۸. نساء/سوره۴، آیه۳.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۷.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۲۷۹.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۱۶۷.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۱۹.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۱.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ثلاث»، ج۱، ص۳۱۱.    






جعبه ابزار