تُقْلَبُون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تُقْلَبُون: (وَ اِلَیْهِ تُقْلَبُونَ)«تُقْلَبُون» از مادّه
«قلب»، در اصل به معنای دگرگون ساختن چیزی از صورتی به صورت دیگر است،
و از آنجا که در
قیامت انسان از صورت
خاک بی‌جان، به صورت موجود زنده کاملی در می‌آید، این تعبیر در مورد آفرینش مجدد او، آمده است. این تعبیر، ممکن است اشاره به این نکته نیز بوده باشد که در سرای آخرت، انسان آن‌چنان دگرگون و زیر و رو می‌شود که باطنش ظاهر می‌گردد و اسرار درونش آشکار می‌شود.
(يُعَذِّبُُ مَن يَشَاءُ وَ يَرْحَمُ مَن يَشَاءُ وَإِلَيْهِ تُقْلَبُونَ) (هر كس را بخواهد و سزاوار باشد مجازات مى‌كند، و هر كس را بخواهد مورد رحمت قرار مى‌دهد؛ و شما به سوى او باز گردانده مى‌شويد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله تقلبون از قلب است، که به معنای برگرداندن هر چیزی است از وجهه و یا حالی که باید داشته باشد، مثل اینکه چیزی را زیر و رو کنند، یا پشت و رو نمایند، و معنای پشت و رو کردن، با جمله
(یَوْمَ تُبْلَی السَّرائِرُ) که آن نیز در معرفی روز قیامت است، مناسب‌تر است.
البته بعضی
دیگر از مفسرین کلمه تقلبون را به تردون معنا کرده‌اند در مجمع البیان گفته: قلب به معنای رجوع و رد است، و معنای تقلبون، تردون می‌باشد، یعنی شما برگردانده می‌شوید، از دار اسباب به زندگی در آخرت یعنی، جایی که جز خدا کسی مالک نفع و ضرر نیست، و این معنایی است لطیف که رجوع به خدا و رد به سوی او را به آن تفسیر کرده، چون روز قیامت در موقفی قرار می‌گیرند، که تمامی سبب‌ها از سببیت افتاده، و جز
خدای سبحان حاکمی نیست، پس آیه شریفه در معنای این آیه است که می‌فرماید:
(وَ رُدُّوا اِلَی اللَّهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما کانُوا یَفْتَرُونَ) (دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تُقْلَبُون»، ص۱۳۸.
