تَعْدِلُوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَعْدِلُوا: (الْهَوی اَنْ تَعْدِلُوا)«تَعْدِلُوا» ممکن است از مادّه
«عدالت» و یا از مادّه
«عدول» بوده باشد، اگر از مادّه «
عدالت» باشد،
معنای جمله چنین خواهد بود:
فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوی لِا نْ تَعْدِلُوا: «از
هواپرستی پیروی نکنید تا بتوانید اجرای عدالت کنید».
و اگر از مادّه «عدول» باشد، معنای جمله چنین خواهد شد:
فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوی فِی اَنْ تَعْدِلُوا: «از هواپرستی در مسیر انحراف از
حق پیروی مکنید».
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَ لَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ إِن يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقَيرًا فَاللّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلاَ تَتَّبِعُواْ الْهَوَى أَن تَعْدِلُواْ وَ إِن تَلْوُواْ أَوْ تُعْرِضُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا) (ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! همواره و همیشه قیام به عدالت کنید. برای
خدا گواهی دهید، اگرچه به زیان شما، یا
پدر و
مادر و نزدیکانتان بوده باشد! چرا که اگر او [
کسی که گواهی شما به زیان اوست] غنی یا فقیر باشد، خداوند سزاوارتر است که از آنان حمایت کند. بنابراین، از هوا و هوس پیروی نکنید؛ که منحرف خواهید شد. و اگر حق را تحریف کنید، و یا از اظهار آن، اعراض نمایید، خداوند به آنچه انجام می‌دهید، آگاه است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوى أَنْ تَعْدِلُوا) يعنى پيروى هوا مكنيد كه ترس آن هست كه از حق عدول كنيد و منحرف شويد، پس اينكه فرمود:
(أَنْ تَعْدِلُوا)، مجموع جمله مفعول له است و ممكن هم هست جمله با حرف لام تقديرى، مجرور و تقدير كلام لان تعدلوا باشد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَعْدِلُوا»، ص۱۳۲.
