تَبیدَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَبیدَ:(اَنْ تَبیدَ هذِهِ اَبَداً) «تَبیدَ» از مادّه
بَيْد (به فتح باء و سکون یاء) به معنای فنا و از بین رفتن است.
انسان‌هاى كم‌ظرفيت هنگامى كه بجايى رسيدند و برترى مختصرى از نظر مقام و ثروت بر ديگران يافتند، غالبا گرفتار بلاى
غرور مى‌شوند، نخست سعى مى‌كنند امكانات خود را به رخ ديگران بكشند، و آن را
وسیله برترى‌جويى قرار دهند، جمع شدن مگس‌صفتان را دور اين شيرينى
دلیل بر نفوذ خويشتن در دل‌ها قرار دهند، اين همان است كه
قرآن با جمله
(أَنا أَكْثَرُ مِنْكَ مالا وَ أَعَزُّ نَفَراً) در آيات فوق از آن ياد كرده است.
عشق و علاقه آن‌ها به
دنیا كم كم پندار جاودانگى آن را در نظرشان مجسم مى‌سازد، و فرياد «ما أَظُنُّ أَنْ
تَبِيدَ هذِهِ أَبَداً» را سر ميدهند.
به موردی از کاربرد «
تَبیدَ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ دَخَلَ جَنَّتَهُ وَ هُوَ ظالِمٌ لِّنَفْسِهِ قالَ ما أَظُنُّ أَن تَبيدَ هَذِهِ أَبَدًا) «و در حالى كه نسبت به خود ستم‌كار بود، در
باغ خويش گام نهاد، و گفت: «باور نمى‌كنم هرگز اين باغ نابود شود.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين وضع مردم دنيا زده است كه همواره آراى متناقض از خود نشان داده. به اين معنا كه كارهايى مى‌كنند كه هوى و هوسشان آن را تصديق مى‌كند، و
عقل و فطرتشان آن را تكذيب مى‌كند، و آنان هم چنان به
رأی هوا و
هوس خود ركون و اعتماد دارند، و همين اعتماد ايشان را از التفات به آن‌چه عقل اقتضاء مى‌كند باز مى‌دارد.
اين است معنا و جهت اين‌كه اسباب ظاهرى را
باقی و
زینت حیات دنيا را دائمى مى‌پندارند، و لذا
خدای تعالی کلام ايشان را اين‌طور حكايت كرده كه او گفت:
(ما أَظُنُّ أَنْ تَبيدَ هذِهِ أَبَداً).
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تبید»، ج۱، ص ۲۶۳.
