تنکیل در لغت به معنای کیفر شدید دادن است؛ بهگونهای که شخص کیفر دیده عبرتی برای دیگران بشود؛ ولی در کلمات فقها در ارتباط با عقوبت برده توسط مولا ـ به بریدن گوش، بینی و مانند آن از عقوبتهای شدید ـ به کار رفته هست.
در اینکه تنکیل برده توسط غیر مولا همچون غاصب ـ که این عمل را نسبت به بردهای که غصب کرده مرتکب شده ـ موجب آزادی وی میگردد یا حکم، اختصاص به مولا دارد، اختلاف است. بنابر قول اوّل، غاصبِ مرتکب چنین عملی ضامنقیمت برده است که باید به مالک آن بپردازد.
