• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تنبیه بر اطلاق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تنبیه بر اطلاق، مقدم کردن یک لفظ برای اعلان اطلاق کلام؛ از اسباب تقدیم لفظ است.



«تنبیه بر اطلاق» از اسباب تقدیم و تاخیر و به این معنا است که گوینده برای اعلام مطلق بودن کلامش، لفظی را مقدم می‌کند؛

۱.۱ - مثال

تقدیم «شرکاء» بر «الجن» در (وجعلوا لله شرکاء الجن)؛ «و برای خدا شریکانی از جن قرار دادند».
«لله» در جای مفعول دوم و «شرکاء» مفعول اول و «الجن» هم پاسخ سؤال مقدر است. و «شرکاء» بر «الجن» مقدم شده است تا مطلق شرک ورزی مذمت شده باشد. بنابراین، کلام مطلق است؛ چه شریک «جن» باشد و چه غیر آن؛ ولی اگر «شرکاء» به عقب می‌افتاد و «الجن» مقدم می‌شد، توبیخ فقط درباره شریک قرار دادن جن بود، نه مطلق شرک ورزی.


۱. انعام/سوره۶، آیه۱۰۰.    
۲. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۲۶۷.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تنبیه بر اطلاق».    




جعبه ابزار