تَمام (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَمام (به فتح تاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای به آخر رسیدن است.
مشتقات
تَمام که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
اَتْمَمْتُ (به فتح الف و سکون تاء) به معنای تمام نمودم؛
یُتِمَ (به ضم یاء و کسر تاء) به معنای تمام می‌دهند؛
تَماماً (به فتح تاء) به معنای آخر رسیدن و تمام شدن است.
تَمام به معنای به آخر رسیدن است.
به مواردی از
تَمام که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ اَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی) (و نعمت خود را بر شما تمام نمودم.)
(وَ الْوالِداتُ یُرْضِعْنَ اَوْلادَهُنَّ حَوْلَیْنِ کامِلَیْنِ لِمَنْ اَرادَ اَنْ یُتِمَ الرَّضاعَةَ) (مادران، فرزندان خود را دو سال تمام،
شیر مى‌دهند؛ اين براى كسى است كه بخواهد دوران شيردادن را تكميل كند.)
(ثُمَّ آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ تَماماً عَلَی الَّذِی اَحْسَنَ وَ تَفْصِیلًا لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ...) «پس به
موسی کتاب دادیم برای آخر رسیدن و تمام شدن بر آن‌که نیکوکاری کرد و برای تفصیل هر چیز.»
می‌شود مراد آن باشد که
شریعت موسی در دورانِ تمام شدن و گسترش یافتنِ شریعت‌های قبل بود، لذا «تَماماً» فرموده است.
در
جوامع الجامع آن را اتمام
کرامت و نعمت بر
محسنین یا اتمام نعمت بر موسی (علیه‌السّلام) فرموده است.
به نظرم مراد آن است که دین موسی در موقع خود،
دین تمام بود، مخصوصا به
قرینه (وَ تَفْصِیلًا لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ) که در ذیل
آیه است؛ علی هذا این آیه نظیر
(الْیَوْمَ اَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ) (امروز دين شما را برايتان كامل كردم)
است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «تمام»، ج۱، ص۲۸۴.
