تقوا و ایمان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن، تقوا مرتبه‌ای از مراتب ایمان معرفی شده است.
تقوا، مرتبه‌ای برخاسته و فراتر از
ایمان :
۱. «یسـلونک عن الاهلة قل هی موقیت للناس والحج ولیس البر بان تاتوا البیوت من ظهورها ولـکن البر من اتقی واتوا البیوت من ابوبها واتقوا الله...؛
در باره «هلال‌های ماه» از تو
سؤال می‌کنند؛ بگو: «آنها، بیان اوقات (و تقویم طبیعی) برای (نظامِ زندگیِ) مردم و (تعیینِ وقتِ)
حج است». و (آن چنان که در
جاهلیت مرسوم بود که به هنگام حج، که جامه
احرام می‌پوشیدند، از درِ
خانه وارد نمی‌شدند، و از نقبِ پشتِ
خانه وارد می‌شدند، نکنید!) کارِ نیک، آن نیست که از پشتِ خانه‌ها وارد شوید؛ بلکه نیکی این است که پرهیزگار باشید! و از درِ خانه‌ها وارد شوید و تقوا پیشه کنید، تا رستگار گردید!»مخاطب در
آیات،
اهل ایمان‌اند و امر به تقوا به آنان، مفید برداشت یاد شده است، وگرنه امر به آن لغو است.
۲. «الشهر الحرام بالشهر الحرام والحرمـت قصاص فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم واتقوا الله واعلموا ان الله مع المتقین؛
ماهِ حرام، در برابر ماهِ حرام! (اگر دشمنان،
احترام آن را شکستند، و در آن با شما جنگیدند، شما نیز
حق دارید مقابله به مثل کنید.) و تمام حرامها، (قابلِ)
قصاص است. و (به طور کلّی) هر کس به شما
تجاوز کرد، همانند آن بر او
تعدی کنید! و از
خدا بپرهیزید (و زیاده روی ننمایید)! و بدانید خدا با پرهیزکاران است!»
۳. «... یومین فلا اثم علیه ومن تاخر فلا اثم... واتقوا الله...؛
... و هر کس شتاب کند، (و
ذکر خدا را) در دو
روز انجام دهد، گناهی بر او نیست، و هر که تأخیر کند، (و سه روز انجام دهد نیز) گناهی بر او نیست ... و از خدا بپرهیزید! ....»
۴. «نساؤکم حرث لکم فاتوا حرثکم انی شئتم وقدموا لانفسکم واتقوا الله... وبشر المؤمنین؛
زنان شما، محل بذرافشانی شما هستند؛ پس هر
زمان که بخواهید، می‌توانید با آنها
آمیزش کنید. و (سعی نمائید از این فرصت بهره گرفته، با پرورش فرزندان
صالح) اثر نیکی برای خود، از پیش بفرستید! و از خدا بپرهیزید ... و به مؤمنان، بشارت ده!»
۵. «واذا طـلقتم النساء... واتقوا الله...؛
و هنگامی که زنان را
طلاق دادید، ... و از خدا بپرهیزید!....»
۶. «والولدت یرضعن اولـدهن حولین کاملین لمن اراد ان یتم الرضاعة وعلی المولود له رزقهن وکسوتهن بالمعروف لاتکلف نفس الا وسعها لاتضار ولدة بولدها ولا مولود له بولده وعلی الوارث مثل ذلک فان ارادا فصالا عن تراض منهما وتشاور فلا جناح علیهما وان اردتم ان تسترضعوا اولـدکم فلا جناح علیکم اذا سلمتم ما ءاتیتم بالمعروف واتقوا الله...؛
مادران، فرزندان خود را دو سال تمام،
شیر می‌دهند. (این) برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند. و بر آن کس که
فرزند برای او متولّد شده (
پدر)، لازم است
خوراک و
پوشاک مادر را به طور شایسته (در مدت شیر دادن بپردازد؛ حتی اگر طلاق گرفته باشد.) هیچ کس موظّف به بیش از مقدار توانایی خود نیست! نه مادر (به خاطر
اختلاف با پدر) حق ضرر زدن به
کودک را دارد، و نه پدر. و بر
وارث او نیز لازم است این کار را انجام دهد (هزینه مادر را در دوران شیرخوارگی تأمین نماید). و اگر آن دو، با رضایت یکدیگر و
مشورت، بخواهند کودک را (زودتر) از شیر بازگیرند،
گناهی بر آنها نیست. و اگر (با عدم توانایی، یا عدم موافقت مادر) خواستید
دایه‌ای برای فرزندان خود بگیرید، گناهی بر شما نیست؛ به شرط اینکه حق گذشته مادر را به طور شایسته بپردازید. و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید!....»
۷. «یـایها الذین ءامنوا اتقوا الله وذروا ما بقی من الربوا ان کنتم مؤمنین؛
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و آنچه از (مطالبات)
ربا باقی مانده، رها کنید؛ اگر ایمان دارید!»
۸. «واتقوا یومـا ترجعون فیه الی الله...؛
و از روزی بپرهیزید (و بترسید) که در آن
روز، شما را به سوی خدا بازمی‌گردانند....»
۹. «یـایها الذین ءامنوا... ولیتق الله ربه... واتقوا الله...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید!... و از خدا که پروردگار اوست بپرهیزد ... از خدا بپرهیزید!....»
۱۰. «یـایها الذین ءامنوا اتقوا الله حق تقاته...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! آنگونه که حق تقوا و پرهیزکاری است، از خدا بپرهیزید!»
۱۱. «یـایها الذین ءامنوا... • ... وان تصبروا وتتقوا... • ... فاتقوا الله...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید!...• ...•... (امّا) اگر (در برابرشان) استقامت و پرهیزگاری پیشه کنید... پس، از خدا بپرهیزید ....»
۱۲. «یـایها الذین ءامنوا... واتقوا الله لعلکم تفلحون؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید!... از خدا بپرهیزید، تا رستگار شوید!»
۱۳. «... فـامنوا بالله ورسله وان تؤمنوا وتتقوا فلکم اجر عظیم؛
... پس (اکنون که این جهان، بوته
آزمایش پاک و ناپاک است،) به خدا و رسولان او ایمان بیاورید! و اگر ایمان بیاورید و تقوا پیشه کنید، پاداش بزرگی برای شماست.»
۱۴. «... فاتقوا الله... ان کنتم مؤمنین؛
... پس، از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! ... اگر ایمان دارید!»
۱۵. «فکلوا مما غنمتم حلـلا طیبـا واتقوا الله...؛
از آنچه به
غنیمت گرفته‌اید،
حلال و پاکیزه بخورید؛ و از خدا بپرهیزید....»
۱۶. «یـایها الذین ءامنوا اتقوا الله...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید...»
۱۷. «قل یـعباد الذین ءامنوا اتقوا ربکم...
بگو: ای
بندگان من که ایمان آورده‌اید! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید!....»
۱۸. «یـایها الذین ءامنوا... واتقوا الله...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! ... از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید....»
۱۹. «انما المؤمنون... واتقوا الله...؛
مؤمنان برادر یکدیگرند؛ ... و تقوای الهی پیشه کنید....»
۲۰. «یـایها الذین ءامنوا اتقوا الله... واتقوا الله....؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید... و از خدا بپرهیزید....»
۲۲. «... واتقوا الله الذی انتم به مؤمنون؛
... و از (مخالفت) خداوندی که همه به او ایمان دارید بپرهیزید!»
۲۳. «یـایها الذین ءامنوا... • فاتقوا الله ما استطعتم...؛
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید!... پس تا می‌توانید تقوای الهی پیشه کنید....»
۲۴. «.. فاتقوا الله یـاولی الالبـب الذین ءامنوا...؛
.. پس از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید ای خردمندانی که
ایمان آورده‌اید! ...»
۲۵. «واذکروا نعمة الله علیکم... واتقوا الله...؛
و به یاد آورید
نعمت خدا را بر شما، ... و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید...»
۲۶. «لیس علی الذین آمنوا و عملوا الصالحات جناح فیما طعموا اذا ما اتقوا و آمنوا و عملوا الصالحات ثم اتقوا و آمنوا ثم اتقوا و احسنوا و الله یحب المحسنین؛
بر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند، گناهی در آنچه خورده‌اند نیست (و نسبت به نوشیدن
شراب، قبل از نزول حکم
تحریم،
مجازات نمی‌شوند) اگر تقوا پیشه کنند، و ایمان بیاورند، و اعمال صالح انجام دهند سپس تقوا پیشه کنند و ایمان آورند سپس تقوا پیشه کنند و نیکی نمایند. و خداوند، نیکوکاران را دوست می‌دارد.»
۲۷. «... واتقوا الله ان کنتم مؤمنین؛
... و از خدا بپرهیزید اگر ایمان دارید!»
۲۸. «... واتقوا الله الذی انتم به مؤمنون؛
... و از (مخالفت) خداوندی که به او ایمان دارید، بپرهیزید!»
۲۹. «یـایها الذین ءامنوا... واتقوا الله...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید!... از خدا بپرهیزید!...»
۳۰. «یـایها الذین ءامنوا... • ... واتقوا الله واسمعوا...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید!...از (مخالفت) خدا بپرهیزید، و
گوش فرا دهید!...»
۳۱. «اذ قال الحواریون یـعیسی ابن مریم هل یستطیع ربک ان ینزل علینا مائدة من السماء قال اتقوا الله ان کنتم مؤمنین؛
در آن هنگام که
حواریون گفتند: ای
عیسی بن مریم ! آیا پروردگارت می‌تواند مائده‌ای از
آسمان بر ما نازل کند؟ او (در پاسخ) گفت: از خدا بپرهیزید اگر با ایمان هستید!»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۳۷۳، برگرفته از مقاله «تقوا و ایمان».
