تقدیم نماز زیارت در زیارت از بعید (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«تقدیم نماز زیارت در زیارت از بعید» اثر جناب آقای
میر سید احمد علوی عاملی، و تحقیق آقای محمد جواد نور محمدی، تصحیح یکی از رساله‌های کوتاه فارسی مربوط به
قرن ۱۱ ق است پیرامون حکم
نماز زیارت مواقعی که زائر از راه دور معصومین علیهم‌السّلام را
زیارت می‌کند.
هدف نویسنده از طرح این فرع فقهی، بررسی اقوال و مبانی استنباطی آن و طرح این نظریه است که در مواردی که زیارت
معصوم علیه‌السّلام از راه دور خوانده می‌شود باید نماز زیارت بر خود زیارت مقدم شود.
این رساله کوتاه در حدود ۶ صفحه است اما در همین حد هم مؤلف به آرای فقهای متقدم و متاخر اشاره کرده و نظریه خود را اثبات می‌کند.
در ابتدای رساله، مقدمه‌ای مختصر در معرفی کوتاه آن و اشاره اجمالی به زندگی و آثار علامه میر احمد علوی عاملی شده و سپس تصویرهایی از نسخه خطی رساله آمده است.
مؤلف از عالمان و متکلمان اصولی سده ۱۱ ق است و بیش از ۴۵ اثر علمی دارد و در این رساله پیرامون یکی از فروعات زیارت و احکام و مسایل آن بحث می‌کند.
موضوع رساله حکم نماز زیارت در مواقعی است که زائر از راه دور معصومین را زیارت می‌کند.
مؤلف بر این عقیده است که در این موارد باید نماز زیارت بر زیارت مقدم شود بر خلاف جایی که زائر فیض حضور معصومین را به دست می‌آورد که در آن هنگام باید بعد از زیارت،
نماز زیارت خوانده شود.
از آن جا که مؤلف بر نظرات استاد و پدر
همسر خویش
سید الحکما
میر داماد بسیار تاکید دارد و سعی بر پذیرش و استدلال بر تایید و اثبات آنها دارد بعید نیست که این رساله را در تایید نظر
سید داماد نگاشته باشد.
این مسئله یکی از موارد اختلاف میان میر
داماد و
شیخ بهایی بوده است.
در این اثر، حکیم علوی با استناد به روایات و سخنان علما و فقهای
شیعه، به اثبات مطلب می‌پردازد.
وی معتقد است کسی که کمال مهارت و تمام بضاعت در
فقه و
حدیث داشته باشد اطلاع بر این فرع و تحقیق آن خواهد کرد و اکثر اهل فضل و دانش شیعه تصریح بر این مدعی کرده‌اند از جمله کسانی که مؤلف به نظر آنها استناد می‌کند
ابن زهره حلبی از قدمای مجتهدین و
محدثین شیعه است.
وی در کتاب
غنیة النزوع می‌گوید که
نماز زیارت پیامبر یا یکی از
امامان دو
رکعت است که برابر سر
معصوم بعد از فارغ شدن از زیارت خوانده می‌شود پس اگر انسانی اراده زیارت یکی از این حضرات کند در حالتی که در شهر خود بوده باشد نماز را مقدم می‌گذارد وبعد از آن زیارت می‌نماید.
نویسنده، هم چنین به نظر
شهید اول در کتاب
ذکری که قول
ابن زهره را آورده اشاره می‌کند سپس قول
ابو جعفر محمد بن بابویه در
من لایحضره الفقیه را در اواخر کتاب
حج در باب زیارت بیان می‌نماید و عبارت بلند او را ترجمه می‌کند.
ابو جعفر
محمد بن طوسی هم در کتاب
المصباح المتهجد در باب
زیارت عاشورا از
امام باقر روایتی راجع به تقدیم
نماز و تاخیر
زیارت آورده است. سپس
کفعمی هم در کتاب دعایی خویش، مطلب مذکور را نقل نموده است.
نویسنده، سپس عبارتی طولانی را از
شیخ طوسی از همان کتاب المصباح المتهجد در باب فضل
روز جمعه و عمل‌های آن ذکر کرده و به ترجمه و تفسیر کوتاه آن پرداخته و از آن نتیجه گرفته که نماز زیارت از دور، مقدم است بر زیارت.
اما زیارت نزدیک (زیارت حضوری) مقدم است بر نماز. این رساله بر اساس تنها نسخه موجود در کتاب خانه شخصی
سید محمد علی روضاتی صورت گرفته و در شماره پنجم از دفتر میراث حوزه اصفهان از ۳۳۱ تا ۳۵۳ چاپ شده است.
نرم افزار جامع فقه اهل بیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
