• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفسیر کبیر ابن متوج (فخرالدین احمد)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تفسیر کبیر ابن متوج بحرانی اثر فخرالدین احمد (م ق ۸۳۶ ق) فرزند عبداللّه متوج بحرانی، از مفسران شیعه می‌باشد.


تفسیر مورد بحث در یک جلد بزرگ به زبان عربی و شیوه روائی است که طی تفسیرهای شیعی از آن نقل گردیده است. مـفـسـر پـس از ذکـر آیات قرآن مجید با درج روایات و احادیث از ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) به تفسیر آیات می‌پردازد. مفسر رساله خود ناسخ و منسوخ را از این تفسیر استخراج نموده است.
فـخـرالـدیـن احـمـد ابـن مـتـوج سـه تفسیر دیگر نگاشته است : که از نظر نام آنها با تفسیرهای جـمـال الدین ابن متوج مشابهت کامل دارند:
۱) تفسیر صغیر ابن متوج، این تفسیر در یک جلد به زبان عربی و شیوه روائی است که مفسر پس از ذکر آیات سلسله احادیث و روایات از طریق ائمه معصومین را ذکر می‌کند و این تفسیر تلخیصی است از تفسیر کبیر خود فخرالدین ابن متوج.
۲) الـنـاسـخ و الـمـنـسوخ ابن متوج آیات ناسخ و منسوخ را از تفسیر کبیر خود استخراج کرده و مجموعا ۲۳۶ آیه از ۶۴ سوره قرآن را مورد بحث قرار داده است.
‌ایـن تـفـسـیر از طرف سید عبدالجلیل حسینی قاری مورد شرح قرار گرفته و آقای دکتر محمدجعفر اسلامی آن شرح را به فارسی ترجمه کرده و حواشی و تعلیقاتی نیز بر آن افزوده است.
۳) الـنهایة فی تفسیر الخمسمائة آیه، در یک جلد به زبان عربی و شیوه روائی در بیان پانصد آیه از آیات قرآن و تشریح احکام فقهی آن آیات. نسخه‌ای از این تفسیر در کتابخانه آقا حسین خوانساری موجود است.
جـالـب تـوجـه است که نام مؤلف و نام پدر و اسامی هر سه کتاب‌های او با مشخصات و نام کتاب‌های جدش مشابه است.
[۱] امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۰.    
[۲] شیخ حرعاملی، محمدبن حسن، امل الامل، ج۲، ص۱۶.    
[۳] مامقانی، عبدالله، تـنـقیح المقال، ج۱، ص۶۵.
[۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة، ج۴، ص۲۴۶.    
[۵] خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۶۸.
[۶] افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء، ج۱، ص۴۳.    
[۷] بحرانی، سلیمان، فهرست آل بابویه و علماء البحرین، ص۹۱.
[۸] بحرانی، یوسف، لؤلؤة البحرین، ص۱۷۷.
[۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الضیاء اللامع فی القرن التاسع، ص۵.
[۱۰] نوری، حسین، خاتمة مستدرک، ج۳، ص۴۳۵.
[۱۱] ابن متوج، احمد بن عبدالله، مقدمه شرح کتاب الناسخ و المنسوخ، ص۱۴.


۱. ↑ امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۰.    
۲. ↑ شیخ حرعاملی، محمدبن حسن، امل الامل، ج۲، ص۱۶.    
۳. ↑ مامقانی، عبدالله، تـنـقیح المقال، ج۱، ص۶۵.
۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة، ج۴، ص۲۴۶.    
۵. ↑ خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۶۸.
۶. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء، ج۱، ص۴۳.    
۷. ↑ بحرانی، سلیمان، فهرست آل بابویه و علماء البحرین، ص۹۱.
۸. ↑ بحرانی، یوسف، لؤلؤة البحرین، ص۱۷۷.
۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الضیاء اللامع فی القرن التاسع، ص۵.
۱۰. ↑ نوری، حسین، خاتمة مستدرک، ج۳، ص۴۳۵.
۱۱. ↑ ابن متوج، احمد بن عبدالله، مقدمه شرح کتاب الناسخ و المنسوخ، ص۱۴.


سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۵.    


رده‌های این صفحه : تفاسیر روایی | تفسیرهای شیعه قرن 9 (قمری) | تفسیرهای قرآن (عربی) | کتاب شناسی تفسیر
جعبه ابزار