تعریف به خاصه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تعریف به خاصه یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و از اقسام رسم ناقص است.

---

تعریف به خاصه از اقسام رسم ناقص و خود بر دو قسم است:
۱. خاصه مفرده: عرض خاصی که به تنهایی در تعریف معرَّف ذکر می‌شود؛ مانند ضاحک در تعریف انسان.
۲. خاصه مرکبه: چند کلی که مجموع آنها خاصه چیزی هستند؛ مانند پرنده زاینده در تعریف خفاش، زیرا پرواز کننده و زاینده، هیچ یک به خفاش اختصاص ندارد، ولی مجموع مرکب، از خواص آن است.
از آنجا که تعاریفِ یاد شده، معرَّف را از غیر خود تمیز عرضی می‌دهند و مشتمل بر جنس قریب هم نیستند جزء رسم ناقص قرار گرفته‌اند، زیرا رسم تام (بنا بر مشهور) مؤلَّف از جنس قریب و خاصه است.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین.    

---