تسلیم بودن ابراهیم (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از فضایل
حضرت ابراهیم علیه‌السلام که در
آیات قرآن به آن اشاره شده،
تسلیم بودن ایشان است.
تسليم محض بودن ابراهيم علیه‌السلام درپيشگاه
خداوند:
۱. «وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ... • إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ؛
و چه كسى از
آیین ابراهیم روى‌گردان خواهد شد؟! ... و ياد آوريد هنگامى را كه پروردگارش به او فرمود:
اسلام بياور و در برابر حق، تسليم باش. او فرمان پروردگار را از جان و دل‌پذيرفت؛ و گفت: در برابر پروردگار جهانيان، تسليم شدم.»
۲. «مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلاَ نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا ...؛
ابراهيم نه
یهودی بود و نه
نصرانی؛ بلكه موحّدى خالص و
مسلمان بود....»
تسليم محض خدا بودن ابراهيم علیه‌السلام، مايه سرافرازى او در
دنیا:
«وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ ... وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا ... • إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ؛
چه كسى از آيين ابراهيم، روى‌گردان خواهد شد؟! ... ما او را در دنيا برگزيديم؛ ... و ياد آوريد هنگامى را كه پروردگارش به او فرمود: اسلام بياور و در برابر حق، تسليم باش. او فرمان پروردگار را از جان و دل‌پذيرفت؛ و گفت: در برابر پروردگار جهانيان، تسليم شدم.»
برداشت فوق بر اين اساس است كه «اذ» تعليل براى جمله «اصطفينا» و ما بعد آن باشد.
مصادیق تسلیم بودن حضرت ابراهیم علیه‌السلام با توجه به آیات قرآن عبارتند از:
تسليم محض خدا بودن ابراهيم علیه‌السلام و دورى او از
بت‌پرستی:
«وَكَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ ... • فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَآ أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ • إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَاْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛
و اين گونه،
ملکوت آسمانها و زمين و حاكميت مطلق خداوند بر آنها را به ابراهيم نشان داديم ... و هنگامى كه
خورشید را ديد كه سينه
افق را مى‌شكافت، گفت: اين پروردگار من است اين كه از همه بزرگتر است؟! امّا هنگامى كه
غروب كرد، گفت: اى قوم من! به يقين من از آنچه همتاى خدا قرار مى‌دهيد، بيزارم. من روى خود رابه سوى كسى متوجه كردم كه
آسمانها و
زمین را آفريده؛ در حالى كه ايمان من خالص است؛ و از
مشرکان نيستم.»
انقیاد محض ابراهيم علیه‌السلام در اجراى فرمان
ذبح فرزندش
اسماعیل:
«فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ • وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ • قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ؛
هنگامى كه هر دو تسليم فرمان الهى شدند و ابراهيم
پیشانی او را بر
خاک نهاد، او را ندا داديم كه: اى ابراهيم! آن
رؤیا را تحقق بخشيدى و آماده
قربانی فرزند شدى). ما اين گونه،
نیکوکاران را
پاداش مى‌دهيم.»
اطاعت خاضعانه ابراهيم علیه‌السلام، در برابر خداوند:
«إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ ...؛
ابراهيم به تنهايى امّتى بود مطيع فرمان خدا؛ ....»
قنوت به معناى اطاعتِ خاضعانه آمده است
روايتى از امام باقر علیه‌السلام نيز اين معنا را تأييد مى‌كند.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۹۲، برگرفته از مقاله «تسلیم بودن ابراهیم علیه‌السلام».
