تخلی (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تخلی به معنای قضای حاجت کردن موجبات
وجوب احکامی را بوجود می آورد.
تخلی از باب تفعل به معنای فارغ و تهی شدن و قضای حاجت کردن
آمده است. در این مدخل، معنای اخیر مقصود است و از جمله «جاء من الغائط» استفاده شده است.
تخلی
غایط و
بول از موجبات وضو، به هنگام اقامه نماز است.
لاتقربوا الصلوة... اوجآء احد منکم من الغآئط... فلم تجدوا مآء فتیمموا...(ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! در حال مستی به
نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه
مسافر باشید- تا
غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان
آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال،
آب (برای
وضو یا
غسل) نیافتید، با
خاک پاکی
تیمم کنید! (به این طریق که) صورتها و دستهایتان را با آن
مسح نمایید.
خداوند، بخشنده و آمرزنده است.)
یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق... اوجآء احد منکم من الغآئط... فلم تجدوا مآء فتیمموا...(ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا)
مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید (و غسل کنید)! و اگر
بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده)، یا با زنان تماس گرفته (و آمیزش جنسی کرده‌اید)، و آب (برای غسل یا وضو) نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید
شکر او را بجا آورید! )
تیمم بعد از تخلی، در صورت نیافتن آب، به هنگام اقامه نماز واجب است.
لاتقربوا الصلوة... اوجآء احد منکم من الغآئط... فلم تجدوا مآء فتیمموا...
در این عبارت در
حقیقت تمام موارد تشریع
تیمم جمع است، نخست موردی که
آب برای بدن
ضرر داشته باشد و دیگر مواردی که انسان دسترس به- آب (یا استعمال آب) ندارد و با جمله او جاء احد منکم من الغائط او لامستم النساء به علل احتیاج به تیمم، اشاره کرده و می‌فرماید: " هنگامی که از قضای حاجت برگشتید و یا با زنان آمیزش جنسی داشتید" فلم تجدوا ماء: " و دسترسی به آب نداشته باشید" فتیمموا صعیدا طیبا: " در این موقع با خاک پاکیزه‌ای تیمم کنید" سپس طرز تیمم را بیان فرموده، می‌گوید: فامسحوا بوجوهکم و ایدیکم: " سپس صورت و دستهای خود را مسح کنید". و در پایان آیه اشاره به این حقیقت می‌کند که دستور مزبور، یک نوع تسهیل و تخفیف برای شما است، چون" خداوند بخشنده و آمرزنده است".
یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق... اوجآء احد منکم من الغآئط... فلم تجدوا مآء فتیمموا...
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۴۴۴، برگرفته از مقاله «تخلی».
