حرک (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَرَك (به فتح حاء و راء) و
حَرَكَة (به فتح حاء و راء و کاف)، یکی از
واژگان قرآن کریم ضد سکون است یعنی به معنای انتقال جسمی از مکانی به مکان دیگر. این لفظ فقط یکبار در
قرآن آمده است.
حَرَك یا
حَرَكَة به معنی ضدّ سکون است.
و آن انتقال جسم است از مکانی به مکانی و گاهی به
استحاله نیز گفته می‌شود خواه در زیادت اجزاء باشد یا در نقصان آن
مثل رسیدن سیب و پوسیدن آن.
لا تُحَرِّکْ بِهِ لِسانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ اِنَّ عَلَیْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ فَاِذا قَرَاْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ «زبان خویش به تلاوت قرآن مجنبان تا به آن عجله کنی که جمع کردن و فراهم آوردن آن به عهده ماست و چون آن را بخوانیم قرائت آن را تبعیّت کن.» در
سوره طه آیه ۱۱۴ آمده:
وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ اَنْ یُقْضی اِلَیْکَ وَحْیُهُ وَ قُلْ رَبِّ زِدْنِی عِلْماً «در خواندن قرآن پیش از آنکه
وحی آن تمام شود شتاب نکن و بگو پروردگارا مرا دانش افزای.»
مجمع البیان گوید: عجله آن است که کار را پیش از وقت بخواهیم و سرعت آن است که در اوّل آن انجام دهیم.
در
المیزان هست: این آیه مؤید آن است که در
روایات آمده قرآن علاوه از
نزول تدریجی یک
نزول دفعی دارد که به آن حضرت یکجا نازل شده است و پیش از نزول تدریجی علم مختصری به آن داشت و از عجله در آن پیش از نزول تدریجی نهی شده است.
(نقل به معنی) بقیّه مطلب در (نزل) دیده شود.
این لفظ فقط یکبار در قرآن آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حرک»، ج۲، ص۱۲۲.
