بَلَس (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَلَس (به فتح باء و لام) از
واژگان قرآن کریم، به معنای ناامیدی است.
بَلَس و اِبْلَاس به معنای یأس و ناامیدی است.
(وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ) «روزی که
قیامت بر پا شود گناهکاران مایوس شوند».
طبرسی در ذیل آیهی فوق فرموده: اِبْلَاس بمعنی یاس است و گفتهاند: بمعنی حیرت به هنگام تمام بودن حجّت طرف است. علی هذا معنی آیه این است که: گناهکاران متحیّر میشوند.
در
قاموس هست: «اَبْلَسَ: یئس و تحیّر».
راغب گوید: اِبْلَاس اندوهی است که از شدّت سختی ناشی شود... و چون شخص اندوهگین بیشتر اوقات ساکت میشود و چاره را از یاد میبرد گویند: اَبْلَسَ فلان یعنی ساکت شد و حجّتش قطع گردید.
باید دانست تحیّر و یأس و اندوه از هم جدا نیستند و اگر معنای اصلی را یأس یا اندوه بگیریم مانعی نخواهد داشت.
(اَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَاِذا هُمْ مُبْلِسُونَ) «آنها را به ناگهان گرفتیم پس آنگاه مایوس و متحیّر بودند».
در
سوره روم پس از ذکر آمدن باران و شادی مردم، آمده
(وَ اِنْ کانُوا مِنْ قَبْلِ اَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِینَ) «و حقّا که آنها پیش از نزول باران مایوس بودند».
نظیر این آیه، آیه
(وَ هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا) است و با ملاحظه آن روشن میشود که اِبْلَاس بمعنی یأس است زیرا
قنوط مسلّما بمعنای یأس میباشد.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «بلس»، ج۱، ص۲۲۵.