بَلَد (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَلَد (به فتح باء و لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای سرزمین است.
جمع
بلد،
بِلادِ است.
بَلَد به معنای سرزمین است.
در
قاموس گوید: «
الْبَلَدُ و الْبَلْدَةُ: کلّ قطعة من الارض مستخیرة عامرة او غامرة»
در
اقرب الموارد آمده: «
البلد و البلدة کلّ موضع من الارض عامرا او خلاء»
راغب گفته:
بلد مکانی است محدود، معیّن، محلّ انس به اجتماع ساکنین و اقامتشان، جمع آن
بلاد و
بلدان است.
به مواردی از
بَلَد که در قرآن به کار رفته است اشاره می‌شود:
(وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِاِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذِی خَبُثَ لا یَخْرُجُ اِلَّا نَکِداً) «سرزمین پاک و خوب علفش به اذن
پروردگارش می‌روید و سرزمینی که خبیث است علف آن نمی‌روید مگر به صعوبت»
باید دانست:
بلد به معنی شهر نیست و معنای آن چنان‌که از خود
قرآن نیز به دست می‌آید، سرزمین و دیار است و در اصطلاح فعلی، عرب‌ها (سال ۱۳۹۰ قمری هجری) به مالک،
بلاد می‌گویند.
«ابر را برای سرزمینی مرده سوق دادیم و به واسطه آن آب نازل نمودیم»
(بَلْدَةٌ طَیِّبَةٌ وَ رَبٌّ غَفُورٌ) «سرزمین دل‌چسب و خوش آیند و پروردگار چاره ساز.»
(فَنَقَّبُوا فِی الْبِلادِ هَلْ مِنْ مَحِیصٍ) «در سرزمین‌ها راه‌ها ساختند آیا فرارگاهی هست؟»
(رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً) (پروردگارا! اين شهر
مکه را شهر امنى قرار ده)
(لا أُقْسِمُ بِهذَا الْبَلَدِ • وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهذَا الْبَلَد) (
قسم به اين شهر مقدّس [
مكّه]، شهرى كه تو در آن ساكنى)
در این آیه و آیات بعدی که نوعا «
بلد» را شهر مکّه گفته‌اند، اگر سرزمین بگوییم و از معنی اوّل خارج نشویم هیچ اشکالی نخواهد داشت، زیرا دیار و سرزمین شامل شهر نیز هست بقیّه‌ی مطلب در «قریه و مدینه» دیده شود.
(و
قسم به اين شهر امن [
مكّه])
(ُ رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِنا) (
پروردگارا اين سرزمين را شهر امنى قرار ده!)
(أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَة) ((بگو:) من مأمورم پروردگار اين شهر (مقدّس مكّه) را عبادت كنم)
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «بلد»، ج۱، ص۲۲۵.
