• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَسْر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: باسِرَة (لغات‌قرآن).


بَسْر (به فتح باء و سکون سین) و بُسور (به ضم باء) از واژگان قرآن کریم و به معنای چهره در هم کشیدن است.
مشتقات بَسْر و بُسور که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
بَسَرَ (به فتح باء و سین) به معنای محکم چهره در هم کشید؛
باسِرَةٌ (به کسر سین) به معنای شدیدا چهره درهم کشیده‌اند و‌ اندوهناک‌اند، است.




بَسْر و بُسور به معنای چهره در هم کشیدن است.
در مجمع فرموده: بُسُور آشکار شدن کراهت در چهره است.


به مواردی از بَسْر که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - بَسَرَ (آیه ۲۲ سوره مدثر)

(ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ)
«پس عبوس شد و محکم چهره در هم کشید.»
راغب آن را، عجله پیش از وقت‌ معنی کرده و گوید: معنی آیه‌ی‌ فوق آن است که عبوس بودن را پیش از وقت آن اظهار کرد.
قاموس آن را عجله و چهره در هم کشیدن و قهر، معنی کرده است.
ولی قول مجمع البیان اقرب است، بنابراین، چون در آیه‌ی شریفه‌ (بَسَرَ) بعد از (عَبَسَ) آمده باید آن را شدّت عبوس بودن معنی کرد.
پس از آن‌که این احتمال درباره‌ی آیه به نظرم آمد دیدم زمخشری و بیضاوی در ذیل آیه‌ی‌ ۲۴ سوره قیامت بسر را شدّت عبوس بودن گفته‌اند.
بیضاوی گوید: بَاسِلٌ از بَاسِر نیز شدیدتر است ولی آن اغلب در مرد شجاعی که چهره درهم کشیده است به کار می‌رود.
علی هذا، عبس، بسر و بسل هر سه به معنی چهره در هم کشیدن می‌باشد ولی یکی از دیگری شدیدتر است.


۲.۲ - باسِرَةٌ (آیه ۲۴ سوره قیامت)

(وَ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ باسِرَةٌ)
«و چهره‌هایی در آن روز شدیدا چهره درهم کشیده‌اند و‌ اندوهناک‌اند.»



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۹۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۱۲۲.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۲۲۰.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۸۳.    
۵. مدثر/سوره۷۴، آیه۲۲.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۳۶.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۸۷.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۶۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۸۶.    
۱۰. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۱۲۲.    
۱۱. فیروز آبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۳۷۱.    
۱۲. زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۴، ص۶۶۲.    
۱۳. بیضاوی، عبدالله بن عمر، تفسیر بیضاوی، ج۵، ص۲۶۷.    
۱۴. بیضاوی، عبدالله بن عمر، تفسیر بیضاوی، ج۵، ص۲۶۷.    
۱۵. قیامت/سوره۷۵، آیه۲۴.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۷۹.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۱۲.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۱۲۰.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۰۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «بسر»، ج۱، ص۱۹۰.    






جعبه ابزار