بَسْر (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَسْر (به فتح باء و سکون سین) و
بُسور (به ضم باء) از
واژگان قرآن کریم و به معنای چهره در هم کشیدن است.
مشتقات
بَسْر و
بُسور که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
بَسَرَ (به فتح باء و سین) به معنای محکم چهره در هم کشید؛
باسِرَةٌ (به کسر سین) به معنای شدیدا چهره درهم کشیدهاند و اندوهناکاند، است.
بَسْر و
بُسور به معنای چهره در هم کشیدن است.
در
مجمع فرموده: بُسُور آشکار شدن کراهت در چهره است.
به مواردی از
بَسْر که در قرآن به کار رفته است، اشاره میشود:
(ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ) «پس عبوس شد و محکم چهره در هم کشید.»
راغب آن را، عجله پیش از وقت معنی کرده و گوید: معنی آیهی فوق آن است که عبوس بودن را پیش از وقت آن اظهار کرد.
قاموس آن را عجله و چهره در هم کشیدن و قهر، معنی کرده است.
ولی قول مجمع البیان اقرب است، بنابراین، چون در آیهی شریفه
(بَسَرَ) بعد از
(عَبَسَ) آمده باید آن را شدّت عبوس بودن معنی کرد.
پس از آنکه این احتمال دربارهی آیه به نظرم آمد دیدم
زمخشری و
بیضاوی در ذیل آیهی ۲۴
سوره قیامت بسر را شدّت عبوس بودن گفتهاند.
بیضاوی گوید: بَاسِلٌ از بَاسِر نیز شدیدتر است ولی آن اغلب در مرد شجاعی که چهره درهم کشیده است به کار میرود.
علی هذا،
عبس، بسر و بسل هر سه به معنی چهره در هم کشیدن میباشد ولی یکی از دیگری شدیدتر است.
(وَ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ باسِرَةٌ) «و چهرههایی در آن روز شدیدا چهره درهم کشیدهاند و اندوهناکاند.»
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «بسر»، ج۱، ص۱۹۰.