• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَرّ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَرّ (به فتح باء و تشدید راء) از واژگان قرآن کریم به معنای خشکی است.
مشتقات بَرّ که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
الْبَرِّ (به فتح باء و تشدید راء) به معنای خشکی؛
الْبَرُّ (به فتح باء و تشدید راء) به معنای احسان‌کننده و نیکوکار؛
بَرًّا (به فتح باء و تشدید راء) به معنای نیکوکار؛
بِالْبِرِّ (به کسر باء و تشدید راء) به معنای نیکی و خوبی؛
الْاَبْرارَ (به فتح الف و سکون باء ) به معنای نیگوکاران؛
بَرَرَةٍ (به فتح باء و راء) به معنای نیگوکاران است.


بَرّ در سه معنای زیر به کار رفته است: بَرّ به معنای خشکی، بَرّ به معنای احسان‌کننده و نیکوکار و به بِرّ به معنای نیکی و خوبی است.


به مواردی از بَرّ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - بَرّ به فتح باء

بَرّ در آیات قرآن کریم در معانی ذیل به کار رفته است:

۲.۱.۱ - خشکی

بَرّ به معنای خشکی است.

۲.۲ - الْبَرِّ (آیه ۲۲ سوره یونس)

(هُوَ الَّذِی یُسَیِّرُکُمْ فِی‌ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ)
«او کسی است که شما را در خشکی و دریا راه می‌برد.»


۲.۲.۱ - احسان کننده

بَرّ به معنای احسان‌کننده و نیکوکار است.

۲.۳ - الْبَرُّ (آیه ۲۸ سوره طور)

(اِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِیمُ)
«حقّا که اوست صاحب احسان وسیع و مهربان.»


۲.۴ - بَرًّا (آیه ۳۲ سوره مریم)

(وَ بَرًّا بِوالِدَتِی وَ لَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّاراً شَقِیًّا)
«مرا به مادرم نیکوکار گردانید و جبّار و شقی نگردانیده.»


۲.۵ - بِرّ به کسر باء

بِرّ به معنای نیکی و خوبی است.

۲.۶ - بِالْبِرِّ (آیه ۴۴ سوره بقره)

(اَ تَاْمُرُونَ النَّاسَ‌ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ اَنْفُسَکُمْ)
«آیا مردم را به نیکی دستور می‌دهید و خود را از یاد می‌برید.»


۲.۷ - نکته مهم

برّ به معنی اوّل، اسم و به معنی دوّم، صفت و به معنی سوّم مصدر است.
راغب در مفردات می‌گوید: برّ (به فتح اول) خشکی، از این معنی توسّع به نظر آمده است لذا، به توسّع در خیر برّ (به کسر اول) گفته شده است.
خلاصه این‌که معنای اصلی کلمه خشکی است و چون خشکی توأم با وسعت است بدان سبب به نیکی وسیع برّ (به کسر اوّل) و به بسیار نیکی کننده برّ (به فتح اوّل) گفته‌اند.


۲.۸ - أَبْرار

أَبْرار به معنای نیکو کاران‌ است.

۲.۹ - الْاَبْرارَ (آیه ۱۳ سوره انفطار)

(اِنَ‌ الْاَبْرارَ لَفِی نَعِیمٍ)
(به يقين در آن روز نيكان در بهشت پر نعمتند.)


۲.۱۰ - بَرَرة

بَرَرة به همان معنی نیکوکاران است.

۲.۱۱ - بَرَرَةٍ (آیه ۱۶ سوره عبس)

(بِاَیْدِی سَفَرَةٍ کِرامٍ‌ بَرَرَةٍ)
(والا مقام و فرمانبردار و نيكوكار.)


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۸۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۱۱۴.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۲۱۸.    
۴. یونس/سوره۱۰، آیه۲۲.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۴۹.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان،ج۱۰، ص۳۶.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی،ج۱۱، ص۲۷۹.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۵۳.    
۹. طور/سوره۵۲، آیه۲۸.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۵.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۲.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۲.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۵۳.    
۱۴. مریم/سوره۱۹، آیه۳۲.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۶۲.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۷.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۵.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۹۳.    
۱۹. بقره/سوره۲، آیه۴۴.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۲۲۷.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۱۵۰.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۱۵۴.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۲۱۵.    
۲۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۱۱۴.    
۲۵. انفطار/سوره۸۲، آیه۱۳.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۸۷.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۷۲.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۲۷.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۵۵.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۸۳.    
۳۱. عبس/سوره۸۰، آیه۱۶.    
۳۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۸۵.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۲۹.    
۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان،ج۲۰، ص۲۰۲.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۰۵.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «بر»، ج۱، ص۱۸۰.    






جعبه ابزار